आत्मविश्वासले पाएको सफलता

यो एक जवान नेपाली बालिकाको दृढ संकल्प, सपना र शक्तिको कथा हो, जसले आफ्नो विरुद्धमा भएका सबै बाधाहरूको वास्ता नगरी आफूमा विश्वास गरेमा कसैले जे पनि गर्न सक्छ भन्ने प्रमाणित गर्छ ।

यो मनिषा सिंह र उनको संघर्षको कथा हो । मनिषा कालिकोटको गरिब परिवारमा जन्मिएकी पाँच जना छोराछोरी मध्ये दोस्रो सन्तान थिइन् । उनका दुई बहिनीहरू छन् । उनको बाबाले उनीहरूलाई आफ्नो स्वार्थकालागि छाडे । किनभने उनको आफ्नै शब्दमा, उनकी आमाले उनलाई छोरा दिन सकिनन् । सानै उमेरमा अरु केटाकेटीले जस्तै पढ्नुको सट्टा मनिषाले आफ्नी आमासँग खेतबारीमा, स्टेशनमा फलफूल बेच्ने र अरूको घरायसी काममा सघाउने गर्थिन् ।

आमाले जीवन धान्न संघर्ष गरिन् । सिमित आम्दानीको स्रोत र छोराछोरीलाई खुवान नसक्दा छोरीहरूलाई बालगृहमा पठाउन बाध्य बनायो । बाध्यताका कारण उनले आफ्नै सन्तानलाई कुनै भौतिक वस्तुभन्दा कम व्यवहार गर्नु पर्यो । त्यो परिस्थितिले झन खराबको मोड लियो ।

अनाथालयको अवस्था पनि कमजोर र अव्यवस्थित थियो । बालबालिकालाई उचित खानेकुरा, सफा लुगाफाटो, स्वास्थ्य सेवा वा अन्य कुनैपनि आवश्यक सामग्री उपलब्ध गराइएको थिएन । बस्ने वातावरण असुरक्षित, अस्वस्थ्यकर र विषाक्त थियो । धेरै बालबालिकाहरू भोका थिए । शारीरिक रूपमा विरामी र पोषणको कमी थिओय् । खराब आहारका कारण शरिर वृद्धि कम हुने जोखिममा थिए ।

दुई बेलायती नागरिक, म्याथ्यु विलियम हर्ली र उनकी पत्नी लुइसा जेन सन्  २०१५ को महाभूकम्पपछि आए । देशमा सक्रिय रूपमा विभिन्न परोपकारी संस्थाहरू मार्फत सहायता र सहयोग प्रदान गर्दै ति आएका थिए । उनीहरु आफ्ना दुई छोरा लिएर नेपाल आएका थिए ।

भूसकम्पले धेरै नेपालीको परिवार तहसनहस बनाएको बेला थियो त्यो । बालबालिकालाई विस्थापित गरी अनाथालय र बालगृहमा सारिएको थियो । यहीं बलायती परिवारले मनिषा र उनका दिदीबहिनीहरूलाई भेट्टाए र नेपालका बालबालिकाहरूलाई सहयोग गर्न डस्टी याक फाउन्डेसन खोले ।

हर्लीहरूले बुढानिलकण्ठमा डस्टी याक चलाउने परिवारको रूपमा स्वयंसेवकका रुपमा सेवा गरेका छन् । यो सेवा केन्द्रको राम्रोसँग सुससज्जित र मर्मत गरिएको छ । सबै केटीहरूलाई अङ्ग्रेजी माध्यमका विद्यालयमा भर्ना गरियो । बास, खाना, शिक्षा, माया र हेरचाहको व्यवस्था गरिएको छ । ६ वर्षदेखि केटीहरूले पालनपोषण, हेरचाह र माया गर्ने परिवार पाए । डस्टी याक सोसाइटीमा, मनिषाले पनि अन्ततः उनले राम्रो अविभावक पाइन ।

विद्यालयमा, उनले शैक्षिक क्षेत्रमा निरन्तर उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्नुका साथै अतिरिक्त क्रियाकलापहरूमा पनि राम्रो प्रदर्शन गरिन्। उनी फूटबल, म्याराथन, बास्केटबल, गायन र नृत्यमा धेरै राम्रो गरिन । फाउन्डेसनमा, बाँकी बालबालिहरूलाई उनले दिदीको भूमिका निर्बाध गरिन् । बाल्यकालदेखि नै आफूले भोगेको कठिनाइ र संघर्षलाई ध्यानमा राख्दै मनिषाले आफू र आफ्ना दिदीबहिनीहरूले जीवनमा भोग्नुपरेको सामाजिक अन्याय र असमानताको विरुद्ध लड्नका लागि वकिल बन्ने निरन्तर इच्छा समेत व्यक्त गरिन् ।

उनी अन्य बालबालिका र महिलालाई सहयोग गर्ने चाहना राख्छिन् । मनिषा असाधारण थिइन् भन्ने कुरा स्पष्ट थियो । बेलायती पतिपत्नी हर्लीले उनको दृढ संकल्पको प्रशंसा गरे र उनलाई स्विट्जरल्याण्डको एग्लोन स्कूलमा छात्रवृत्तिको लागि आवेदन दिन प्रोत्साहित गरे जुन विश्वको सबैभन्दा प्रतिष्ठित विद्यालयहरू मध्ये एक हो ।

एग्लोन स्कूलको यात्रा सजिलो थिएन । त्यहाँ धेरै कडा चयन प्रक्रिया छ । आवेदन प्रक्रिया हुन महिनौं लाग्यो । छनोटको पहिलो चरण मूल्याङ्कन र अन्तर्वार्ता थियो, जसको लागि उनले आफ्ना शिक्षकहरू, हर्लेज र पढिसकेका ट्युटरहरूद्वारा मद्दत पाईन् ।

अन्तर्वार्ता सकिएपछि, उनले अंग्रेजी भाषा परीक्षण, सामान्य क्षमता (आईक्यु परीक्षण) र गणित परीक्षा दिइन । अन्तिम र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मापदण्ड जसको आधारमा उनको छनोट निर्धारण गरिएको थियो, उनको एग्लोन स्कूलमा आवेदन दिनको लागि उनको प्रेरणाको पत्र थियो ।

उनले संसारको कुनै पनि बच्चाले भन्दा धेरै हासिल गरेकी छिन् । उनी नेपालकी सन्तान हुन् र उनको सफलतालाई उत्शवका रुपमा मनाउनुपर्छ ।

मनिषाको नयाँ शिक्षाको यात्रा नेपालका केही अधिकारीहरूको गैरकानुनी कार्यका कारण प्रभावित भएको थियो। स्विजरल्याण्डको वाणिज्य दूतावासले सबै कागजी कार्यहरू उपलब्ध गराएर नेपाली अधिकारीहरूलाई अग्रिम पठाएको थियो । अध्यागमनलाई हार्डहरू प्रतिलिपिहरू उपलब्ध गराइए पनि कुनै न कुनै रूपमा उनलाई दुईवटा अवसरमा देश छोड्ने अधिकारबाट वञ्चित गरियो। हर्ली परिवारले कठिनाइहरूको सामना गर्‍यो । र बिना कारण उनीहरुलाई हिरासतमा राखियो ।

आफ्नी जन्म दिने आमा, नेपालमा डस्टी याक सोसाइटीको सहयोग र नेपाल सरकारको हस्तक्षेपले नेपालको यो चम्किलो ताराले आफ्नो सपना पूरा गर्न र नेपालका नेपाली सन्तानहरूले के गर्न सक्छन्, के हासिल गर्न सक्छन् भनेर देखाउँदै विदेशमा हाम्रो गौरवशाली राष्ट्रको झण्डा बोक्न पाएका छन् । किनभने उनले ति समस्याका बावजुतपनि स्कूलमा भर्ना भएरै छोडिन् ।

हामीले के सुनिश्चित गर्नुपर्दछ भने अन्तर्राष्ट्रिय समुदाय, गैर सरकारी संस्थाहरू र परोपकारी संस्थाहरू अख्तियारमा गैरकानूनी रूपमा कार्य गर्ने थोरै व्यक्तिहरूको गल्तीबाट सुरक्षित छन् । हामीले हाम्रा बालबालिका र नागरिकहरूको यात्रा र शिक्षित हुने अधिकारहरू सुरक्षित छन् भनी सुनिश्चित गर्नुपर्छ। हामी नेपाल सरकारलाई निष्ठाविना काम गर्ने र हाम्रा बालबालिका र नागरिकको हितमा खतरा हुने दुष्टलाई कारबाही गर्न चाहन्छौं।

अन्ततः हामीले मनिषालाई यो अद्भुत उपलब्धिको कदर र बधाई दिनैपर्छ । मनिषा सिंहको कथा नेपालका हजारौं युवतीका लागि प्रेरणादायी छ ।