प्रदुषणले गर्भका बच्चाको शुक्रकिट संख्या घटाउँदै

प्रदूषण गर्भको बच्चाहरूका बिभिन्न अंगमा पुगेर भविष्यको शुक्रकिट संख्या घटाउँदै गरेको तथ्य वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाएका छन् ।

खोज अनुसार प्रदूषण गर्भको बच्चाहरूमा प्रवेश गर्ने गरेको छ । त्यसले भविषयमा केटाहरूको भविष्यको शुक्रकिट संख्या घटाउँदै गरेको वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाएका छन् ।

वायु प्रदूषणका कणहरू र दिर्घकालसम्म रहने रसायनहरू गर्भमा रहेका बच्चाहरूको मस्तिष्क, फोक्सो र अन्य विकासशील अंगहरूमा पुग्छन् जसले उनीहरूको स्वास्थ्य र प्रजनन क्षमतालाई पछि जीवनमा असर गर्ने नयाँ अनुसन्धानले देखाएको छ ।

युरोपमा गरिएका दुई नयाँ अध्ययनहरूले बच्चाले पहिलो सास फेर्नुअघि नै मानव निर्मित प्रदूषणले भावी पुस्ताको स्वास्थ्यमा कत्तिको प्रभाव पार्न सक्छ भन्ने देखाएका छन् ।

बेलायतको एबरडीन विश्वविद्यालय र बेल्जियमको हसल्ट युनिभर्सिटीका वैज्ञानिकहरूले गर्भावस्थामा सास लिने प्लेसेन्टल अवरोध पार गरेर वायु प्रदूषण कणहरू भ्रूणमा प्रवेश गर्न सक्ने प्रमाण फेला पारेका छन्।

ल्यान्सेट प्लानेटरी हेल्थ जर्नलमा प्रकाशित निष्कर्षका अनुसार सानो कालो कार्बन वा भर्खरै निस्किएका कणहरू गर्भावस्थाको पहिलो तीन महिनामै भ्रूणमा पुग्न सक्छ र भ्रूणको कमजोर विकासशील अंगहरूमा पुग्न सक्छ, जसमा कलेजो, फोक्सो र मस्तिष्कपनि पर्छन् ।

एबरडीन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक पोल फाउलरले एक विज्ञप्तिमा भनेका छन् “अझै चिन्ताको कुरा के हो भने ती कालो कार्बनका कणहरू विकासशील मानव मस्तिष्कमा पनि पुग्छन् ।”

“यसको मतलब के भने यी न्यानो कणहरूले मानव भ्रूण अंगहरू र कोशिकाहरू भित्रको नियन्त्रण प्रणालीहरूसँग प्रत्यक्ष अन्तरक्रिया गर्न सम्भव छ”।

कालो कार्बन आन्तरिक रुपमा निस्किएका कणहरु हुन् । ति इन्जिनहरू, कोइलाबाट चल्ने पावर प्लान्टहरू र जीवाश्म ईन्धन जलाउने अन्य स्रोतहरूबाट हावामा छोडिने कालो पदार्थ हुन् ।

लेखकहरूका अनुसार यी साना कणहरूले हाम्रो स्वास्थ्यलाई कसरी असर गर्छ भन्ने कुरा राम्ररी बुझिएको छैन, यद्यपि यो प्रवेश गर्ने समयमा तिनीहरूसँग लेपित हुने रसायनहरूको कारण हो भन्ने विश्वास गरिएको छ ।

दिर्घकालिन रसायनले शुक्रकीटको संख्यामा असर

यस हप्ता प्रकाशित गरिएको एउटा छुट्टै अध्ययनले पनि गर्भावस्थाको शुरुवातमा महिलाहरूले खतरनाक रसायनहरु सदाका लागि प्रयोग गर्दा जोखिममा पर्ने र उनीहरूका बच्चाहरूको शुक्किट गणना र गुणस्तर पछि कम हुन सक्छ भन्ने पत्ता लगाएको छ ।

तथाकथित पिएफएएस वा पिईआर-र पोलीफ्लुओरोआल्किल पदार्थहरू, कोटिंग्स र उत्पादनहरूले पानी, तातोपन, वा दागहरू प्रतिरोधी बनाउन उद्योगहरू मार्फत् विस्तृत तरिकाले दशकौंदेखि प्रयोग हुँदै आएको छ ।

यी कणहरूले मानव भ्रूण अंगहरू र कोशिकाहरू भित्र नियन्त्रण प्रणालीहरूसँग प्रत्यक्ष अन्तरक्रिया गर्न सम्भव छ ।

वातावरण र स्वास्थ्यविद पोल ब्राउर पत्रकारका अनुसार तिनीहरू “सदाका लागि रसायनहरू” भनेर चिनिन्छन् । किनभने तिनीहरू प्राकृतिक रूपमा नासिएर जाँदैनन् । मानव र वातावरणमा समय सँगै विकास हुनुपर्ने तत्व तिनले निर्माण गर्दैनन्।

अन्टार्कटिका लगायत ग्रहका धेरैजसो स्थानहरूमा अन्वेषकहरूले तिनीहरूलाई आमाको दूध र हालै वर्षाको पानीमा फेला पारेका छन् ।

एउटा ठूलो डेनिस अध्ययनले सुझाव दिएको छ- गर्भाशयमा यी पिएफएएसको एक्सपोजरले भावी पुस्ताको प्रजनन क्षमतालाई असर गर्न सक्छ, विशेष गरी शुक्राणु गणना र गुणस्तरमा ।

ईन्भाईरोमेन्ट हेल्थ प्रस्पेक्टिभमा प्रकाशित उक्त अध्ययनले डेनमार्कका ८६४ युवा पुरुषमा वीर्यको गुणस्तर, अण्डकोषको मात्रा र प्रजनन हार्मोन र पीएफएएसको स्तरलाई हेरेको थियो ।

तिनीहरूका आमाहरूबाट रगतको नमूनाहरू लिईएको थियो । मुख्य रूपमा पहिलो त्रैमासिकबाट डेनिस राष्ट्रिय बायो बैंकबाट पुनःप्राप्त गरियो र १५ वटा पिएफएएसको स्तरहरू मापन गरियो ।

अध्ययनले पत्ता लगायो- प्रारम्भिक गर्भावस्थामा मातृ पिएफएएस बढी हुने छोराहरुमा उच्च स्तरको जोखिम देखियो । छोराहरूमा लगातार कम शुक्रकीट हुने फेला पर्‍यो । कुल शुक्राकिट गणनापनि कम हुने, वयस्कतामा गैर-प्रगतिशील रहने र अचल शुक्रकिटको अनुपात उच्च थियो ।

शुक्रकीटको संख्या, गुणस्तर र गतिशीलता बाँझोपनका प्रमुख कारकहरू हुन् । यो विश्वभरका दम्पतीहरूका लागि बढ्दो चिन्ताको विषय हो जसले गर्दा बच्चा जन्माउनको लागि इन भिट्रो फर्टिलाइजेसन (आइ भि एफ) जस्ता सहायक प्रजनन प्रविधि बढ्दै गएको छ ।

हालैको अनुसन्धानले ४० वर्षको अन्तरालमा शुक्रकीटको संख्या आधाभन्दा बढी कम भएको देखाएको छ।

पुरुषको प्रजनन क्षमता गर्भावस्थाको पहिलो त्रैमासिकमा अण्डकोषको विकास हुँदा धेरै हदसम्म परिभाषित गरिन्छ।

वैज्ञानिकहरूले जीवनशैली, सुर्तीजन्य पदार्थको खपत र वायु प्रदूषणलगायत सम्भावित कारणहरूको दायरालाई धेरै ध्यान दिएका थिए । तर हालैका धेरै अध्ययनहरू रसायनहरूले खेलेको भूमिकामा केन्द्रित भएका छन्।

“एउटा पुरुषको प्रजनन क्षमता धेरै हदसम्म गर्भावस्थाको पहिलो त्रैमासिकमा परिभाषित हुन्छ जब अण्डकोषहरू विकसित हुन्छन्” कोपेनह्यागन उनिभर्सिटी हस्पिटलकी एसोसियट प्रोफेसर सान्द्रा सोगार्ड टोटेनबर्गले भनेकि छन् “यसले यो नाजुक प्रक्रियामा संलग्न हर्मोनहरूको नक्कल गर्ने र हस्तक्षेप गर्ने पदार्थहरूको एक्सपोजरले सामान्य विकासमा बाधा पुर्‍याउन सक्छ । र पछि जीवनमा वीर्यको गुणस्तरमा नकारात्मक नतिजा ल्याउन सक्छ।”