नदीको नयाँ मार्गले सगरमाथाको उचाई बढेको हुनसक्ने !
नदीको नयाँ मार्गले सगरमाथाको उचाई बढेको हुनसक्ने अध्ययनले देखाएको छ ।
नेचर जियोसाइन्समा आज प्रकाशित एउटा नयाँ मोडलिङ अध्ययनले ८९,००० वर्षअघि हिमालयको एउटा नदीको बाटो परिवर्तन गरेको देखाएको छ, जसले सगरमाथालाई “वृद्धिको गति” दिएको छ ।
कहिलेकाहीँ, प्लेट टेक्टोनिक्सले नदीहरूलाई बाधा पुर्याउन सक्छ, जसले तिनीहरूलाई तिनीहरूको सामान्य मार्गबाट टाढा र अन्य नदीहरू निकटमा पुर्याउन सक्छ । त्यस्तो घटनालाई “नदी कब्जा” वा “नदी पाइरेसी” भनिन्छ।
चीन, नेपाल र तिब्बत हुँदै बग्ने कोशी नदीको प्रमुख सहायक नदी अरुण नदीले हिमालय हुँदै हिँड्ने अनौठो मार्गका कारण अन्य तिब्बती नदीहरूलाई समातेको छ कि छैन भनेर वैज्ञानिकहरूले लामो समयदेखि अध्ययन गरेका छन्।
यदि अरुण साँच्चै आफ्नो मार्गबाट हटेको भए, वैज्ञानिकहरूले तर्क गरे, यो वरपरको भूभागमा टुक्राटुक्रा हुने थियो । र चट्टानलाई खरानीमा बदलेर तलतिर लैजान्छ। यसले पृथ्वीको तल्लो भागमा दबाब कम गर्ने थियो, जसले यसलाई माथितिर फर्काउने थियो । त्यसमा हिमालय लगायत यसको माथि बसेका भूमिका विशेषताहरूलाई धकेल्ने थियो।
जब अन्वेषकहरूले यस प्रक्रियाको मोडेलिङका प्रयोगहरू सञ्चालन गरे, तिनीहरूले वास्तवमा ८९,००० वर्ष पहिले नदीले गरेको कब्जाले सगरमाथालाई १५ देखि ५० मिटरले उचाल्न सक्छ भन्ने तर्क गरेका छन् ।
प्रत्येक वर्ष सिसाकलमको चौडाइको जति अग्लिएको बारेमा बैज्ञानिकहरुले पत्ता लगाए। सगरमाथा यसको छिमेकी हिमालहरू भन्दा उल्लेखनीय रूपमा अग्लो रहेको एउटा कारण त्यहि हुन सक्ने दाबी उनीहरुको छ जबकि अरु सबै हिमालका समान उचाइहरू छन्।
