खाना खाएपछि २ मिनेट मात्रै हिँडेपनि हृदयघात र मधुमेहको जोखिम घट्ने

शताब्दीयौंदेखि, घमाइलो भूमध्यसागरका मानिसहरू प्रशस्त समय लिएर फुर्सतको खाना खाएपछि उठ्छन् र पैदल यात्रा गर्छन् । प्रायः छिमेकीहरूसित भेट्न, छरछिमेकको गतिबिधि नियाल्न र सामाजिक घुलमिलको लागि शहरको चोकतिर जान्छन् । हिँड्नु त्यो जीवनशैलीको धेरै हिस्सा हो । यसलाई भूमध्यसागरिय आहाराको स्वस्थ आधारको रूपमा सूचीबद्ध गरिएको छ। हाम्रै देशमापनि खाना खाएपछि यस्सो वल्तिरपल्तिर जाने, छरछिमेक डुल्ने प्रचलन छ । कोहि ठाँटी र चौतारा, सामुहिक भवनतिरपनि जान्छन् ।

भूमध्यसागरीय आहाराले मधुमेह, उच्च कोलेस्ट्रोल, हृदय रोग, मुटुको धड्कन र केही क्यान्सरको जोखिमलाई कम गर्न सक्ने अध्ययनहरूले पत्ता लगाएको छ । त्यो सबैले के गराउँछन् भने हड्डी बलियो बनाउन, मस्तिष्क स्वास्थ्य सुधार गर्न, डिमेन्सिया र डिप्रेसनबाट बच्न र स्वस्थ रहन मद्दत गर्दछ। तौल घटाउँछ ।

खाना खाएपछि टहलिनुको अर्को फाईदापनि छ । त्यसले रगतमा सुगरको मात्रालाई घटाईदिन्छ ।

खाना खाएपछि एकदमै धेरै हिंड्नुपर्ने, समय खर्चिनुपर्ने भन्नेपनि छैन । स्पोर्ट्स मेडिसिन जर्नलमा २०२२ को अध्ययन अनुसार खाना खाए पछि दुई देखि पाँच मिनेट जति हिड्नुले नाटकिय काम गर्न सक्छ ।

खाना पछि केहिबेर उभिनुले पनि धेरैनै मद्दत गर्न सक्छ । तर एक खुट्टा अर्कोको अगाडि राख्नु वा पाईला चाल्नु जत्तिकै फाईदाजनक उभिएर रहनुले गर्दैन । केहि न केहि फाईदा भने गर्ने आयरल्याण्डको लाइमरिक विश्वविद्यालयमा शारीरिक शिक्षा र खेलकुद विज्ञान विभागमा पिएचडी गर्दै रहेका विद्यार्थी र रिपोर्टका सहलेखक एडन बफेले उल्लेख गरेका छन् ।

खाना खाएपछि छोटो पैदल यात्रा गर्नाले तपाईंको रगतमा चिनीको मात्रालाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ ।

“दिनभर र खाना खाइसकेपछि रोकिएर लामो समयसम्म बसेर हिँड्दा ग्लुकोजको मात्रा औसतमा ९ दशमलव ५१ प्रतिशत घट्छ । जे होस्, दिनभरि हल्का-तीव्रताका साथ हिँड्दा लामो समयसम्म बसेको तुलनामा ग्लुकोजको मात्रा औसत रुपमा १७ दशमलव ०१ प्रतिशतले कमी हुने देखिएको बफेले बताएका छन् ।

“यसले दिनभरि उभिएर लामो समयसम्म बस्ने र हल्का ब्रेक लिएर हिँड्नाले ग्लुकोजको स्तरको लागि फाइदाजनक हुन्छ भन्ने सुझाव दिन्छ” उनले थपे।

उभिनु राम्रो, हिंड्नु झनै राम्रो

फेब्रुअरीमा प्रकाशित मेटा विश्लेषणले शरीरको इन्सुलिन र रगतमा चिनीको स्तरमा बस्ने, उभिएर हिँड्ने र हिँड्ने प्रभावलाई तुलना गर्ने सात अध्ययनहरूको विश्लेषण गरेको थियो। अध्ययनमा सहभागीहरूलाई पूरा दिनको अवधिमा प्रत्येक २० देखि ३० मिनेटमा दुईदेखि पाँच मिनेट उभिन वा हिँड्न भनिएको थियो ।

सातवटा समीक्षा गरिएका अध्ययनहरू बीच, अवलोकन भरि कुल गतिविधि समय लगभग २८ मिनेट थियो र उभिने र हल्का हिड्ने ब्रेकहरू २ देखि ५ मिनेटको बीचमा थियो ।

रगतमा चिनीको मात्रा घटाउनकालागि सिधा डेस्क वा सोफामा बस्नु भन्दा उभिनु राम्रो थियो । तर यसले रक्तप्रवाहमा इन्सुलिन कम गर्न मद्दत नगर्ने विश्लेषणले पत्ता लगायो ।
“यद्यपि, यदि मानिसहरू खाना खाएपछि छोटो पैदल यात्रा गर्न गए भने तिनीहरूको रगतमा चिनीको स्तर बिस्तारै बढ्ने र घट्ने भयो । र तिनीहरूको इन्सुलिनको स्तर उभिएर वा बसेको भन्दा बढी स्थिर थियो” अध्ययनले उल्लेख गरेको छ ।

रगतमा चिनीको मात्रा बढ्नबाट जोगाउनु शरीरको लागि राम्रो हुन्छ किनभने ठूलो तरिकाले बढ्ने र छिटो झर्दा मधुमेह र हृदय रोगको जोखिम हुन सक्ने विशेषज्ञहरू बताउँछन् । अध्ययनहरूले देखाएको छ- रगतमा चिनीको स्तर खाना खाएको ६० देखि ९० मिनेट भित्रमा बढ्छ । त्यसैले खाना खाइसकेपछि चाँडै हिँड्नु राम्रो हुन्छ ।

हिंडडुलले कसरी मद्दत गर्छ ? मांसपेशीहरूलाई काम गर्न ग्लुकोज चाहिन्छ । त्यसैले शरिर चलायमान बनाउँदा रक्तप्रवाहबाट चिनी हटाउन मद्दत गर्दछ । उदाहरणका लागि, यही कारण हो कि धेरै धावकहरू म्याराथन वा दौड अघि कार्बो-लोडिङमा भर पर्छन् ।

रगतमा चिनीको मात्रा कम गर्नुभन्दा आफ्नो प्रयासबाट बढी प्राप्त गर्न चाहनुहुन्छ ? अमेरिकीहरूका लागि न्यूनतम शारीरिक गतिविधि मापदण्डहरू पूरा गर्न आफ्नो खेललाई बढाउन भनिएको छ । १५० मिनेट मध्यम-तीव्रताका साथ शारीरिक गतिविधि र हप्तामा दुई दिन मांसपेशी बलियो बनाउने गतिविधि गर्न सुझाव दिएका छन् ।

“शारीरिक रूपमा एक हप्तामा १५० मिनेट सक्रिय रहने, ब्यायाम गर्ने व्यक्तिहरू शारीरिक रूपमा निष्क्रिय व्यक्तिहरूको तुलनामा ३३ प्रतिशतले सबै खाले कारणले हुने मृत्युको जोखिमबाट कम हुन्छन्” रोग नियन्त्रण र रोकथामका लागि अमेरिकी केन्द्रले टिप्पणी गरेको छ ।

यसको मतलब यदि तपाईं हप्ताको प्रत्येक दिन २१ मिनेट ४३ सेकेण्ड मात्र उठ्नुभयो र हिँड्नु भयो भने तपाईंले कुनै पनि कुराबाट मर्ने जोखिमलाई एक तिहाइले घटाउनुहुन्छ ।