बिहीबार, मंसिर ६, २०८१

मानव इतिहासकै सबैभन्दा धनी व्यक्तिबारे ६ आश्चर्यजनक तथ्य

नेपालप्लस संवाददाता / फ्रान्स२०७९ मंसिर २१ गते १:०५

माली साम्राज्यका राजा मनसा मुसा :

फोटो स्रोत- हिस्ट्री अफ येस्टरडे डट कम

इतिहास भरि, धनी मानिसहरू पृथ्वीमा सान पल्टेर हिँडेका छन् । यी फरक व्यक्तिहरूले आफ्नो लागि भाग्य कमाए जसमा धेरैले सपना देख्न सक्छन् । र धन भनेको माध्यम हो जसको माध्यमबाट सबै सांसारिक सफलता मापन गरिन्छ । केहि धनी व्यक्ति इतिहासमा सबैभन्दा तल झर्छन् पनि । यहाँ एक जना राजाका बारेमा केहि आश्चर्यजनक तथ्यहरू छन्:

तथ्य १:  गरिब अफ्रिकाका सर्वाधिक धनी

उनी पश्चिम अफ्रिकाका थिए । अफ्रिकालाई विश्वव्यापी रूपमा पृथ्वीको सबैभन्दा गरीब महादेशको रूपमा चिनिन्छ, तर यो सधैं सय थिएन ।

यो पचाउन गाह्रो हुन सक्छ, तर अफ्रिकालाई तेल, तामा, हीरा, बक्साइट, लिथियम, सुन, कडा काठको जंगल र उष्णकटिबन्धीय फलहरू जस्ता प्राकृतिक स्रोतहरूको सबैभन्दा धनी गुण र पहुँचले आशीर्वाद दिएको छ। पृथ्वीको खनिज स्रोतको अनुमानित ३० प्रतिशत अफ्रिकी महादेशमा पाइन्छ ।

माली साम्राज्यका सम्राट-राजा मानसा, किन यति धनी थिए भनेर पनि लेख्न सकिन्छ जुन अहिलेको सेनेगल, दक्षिणी मौरिटानिया, माली, उत्तरी बुर्किना फासो, पश्चिमी नाइजर, गाम्बिया, गिनी-बिसाउ, गिनी, आइभोरी कोस्ट र उत्तरी घानामा पर्छ ।

तथ्य २ नुनले कमाएको धन

अहिले धेरै मानिस भाडा उठाएर र कम्प्यूटर, सफ्टवेयर प्रणालीहरू जस्ता विधिबाट सम्पत्ति सिर्जना गरिरहेका छन् । यो आधुनिक विधिहरूको विपरित मानसाको सम्पत्तिको अंश महत्त्वपूर्ण नुन र सुनको भण्डारबाट आएको हो ।

यद्यपि विरासत मार्फत, उनले एक साम्राज्य पाए जुन पहिले नै धनी थियो । व्यापार विस्तारमा उनको प्रयासले मालीलाई अफ्रिकाको सबैभन्दा धनी राज्य बनायो। हात्तीको दाँत उनको सम्पत्तिको अर्को प्रमुख स्रोत थियो ।

तथ्य ३: एउटै भ्रमणले १२ वर्ष मुद्रास्फिति

उनले इजिप्ट भ्रमण गरेर १२ वर्ष मुद्रास्फीतिको कारण बनाए । आफूभन्दा अघिका दुई शासकहरू जस्तै, राजा मनसाले इस्लामिक परम्परा अनुसार भक्तिको रूपमा १३२४ मा हज गरे। मक्काको आफ्नो तीर्थयात्रामा उनी इजिप्ट हुँदै गएका थिए ।

उनले कायरोको बजारमा यति असाधारण रूपमा सुन खर्च गरे जसले गर्दा यसको मूल्यमा ठूलो गिरावट आयो र बजार १२ वर्षसम्म अस्थिर बन्यो ।

फोटो स्रोत- ह्वाट कल्चर डट कम

तथ्य ४: दशौं हजार मानिस र दर्जनौं ऊँट

उनले दशौं हजार मानिस र दर्जनौं ऊँटहरू लिएर गए । प्रत्येक ऊँटले १३६ किलोग्राम सुन बोकेको थियो मक्काको यात्रामा ।

हालका दिनमा, धेरैजसो सार्वजनिक व्यक्तिहरू गार्ड लिएर हिँड्छन् । गार्डको संख्या सामाजिक स्थितिमा निर्भर हुन सक्छ। तर राजा मुसाको संख्या कसैसित तुलना गर्न नसकिने खालको थियो ।

मक्काको आफ्नो यात्रामा मानसासँग ६० हजार पुरुषहरू मिलेर बनेको उत्कृष्ट काराभान थियो जसमा १२ हजार दासहरूको व्यक्तिगत रिटिन्यु (नोकरचाकर, निकट ब्यक्ति, साथी, सहयोगीको समुह) पनि थियो । ति सबैले ब्रोकेड र फारसी रेशमका लुगा लगाएका थिए जबकि, उनी घोडामा सवार थिए । सीधा उनैकालागि काम गर्ने ५०० दास थिए । प्रत्येक घोडामामा सुनले सजिएका कर्मचारीहरू थिए । यसबाहेक राजासँग ८० वटा ऊँटहरूको रेल थियो, प्रत्येकमा ३०० पाउण्ड सुन थियो ।

तथ्य ५: उनको सम्पत्ती ४०० अर्ब डलर

अमेरिकी वेबसाइट सेलिब्रेटी नेट वर्थले राजा मन्साको सम्पत्ति ४०० अर्ब डलर रहेको अनुमान गरेको छ । तर आर्थिक इतिहासकारहरू उनको सम्पत्तिलाई हिसाब गर्न असम्भव रहेको बताउँछन्।

इतिहासकारहरूले वास्तवमा उनको सम्पत्तिको गणना गर्न असमर्थ हुनुका केहि कारण छन्- तिनीहरूमध्ये एउटा हो, उनको सम्पत्ति माली साम्राज्यमा मात्र थिएन किनभने उनले अफ्रिकाभरि आफ्नो व्यापार विस्तार गरेका थिए ।

तथ्य ६: एक समर्पित मुस्लिम

मालीका सम्राट पनि मुस्लिम थिए । उनीभन्दा अघिका अन्य दुईजस्तै कट्टर मुस्लिम थिए । उनको मक्काको तीर्थयात्रा, जसलाई हज पनि भनिन्छ त्यसले उनको उत्तरी अफ्रिका र मध्य पूर्वमा ख्याति कमाएको थियो ।

राजा मुसाले इस्लामलाई “पूर्वी भूमध्यसागरको सभ्य संसारमा प्रवेश” को रूपमा हेरेका थिए।

मक्काको आफ्नो यात्रा पछि राजा मनसा मुसाले आफ्नो राज्यमा शहरहरू पुनरुत्थान गर्न थाले। उनले गाओ जस्ता शहरहरूमा मस्जिदहरू र ठूला सार्वजनिक भवनहरू निर्माण गरे र सबैभन्दा प्रसिद्ध टिम्बक्टु, जुन १४ औं शताब्दीमा एक प्रमुख इस्लामिक विश्वविद्यालय केन्द्र बन्यो ।

तपाइँको प्रतिक्रिया