पेलोसीको ताइवान भ्रमण : चीनले सैन्य अभ्यासको तयारी गरिरहँदा ‘ताइवान पछि नहट्ने’ राष्ट्रपतिको वाचा
अमेरिकी सभामुख न्यान्सी पेलोसीले ताइवानको भ्रमण गरिरहँदा चीनले भ्रमणको बदला लिन टापु वरिपरि ठूलो सैन्य अभ्यासको तयारी गरिरहेका बेला ताइवानका राष्ट्रपति साई इङ्ग-वेनले बुधबार आफू चीनको धम्कीबाट पछि नहट्ने बताएकि छन् ।
बेइजिङबाट बढ्दो कडा चेतावनी र धम्कीहरूको श्रृङ्खलाको बावजुद पेलोसी मङ्गलबार साँझ ताइवान पुगेकी थिइन् । ताईवानलाई आफ्नो अभिन्न भागको रुपमा लिंदै आएको चीनले पेलोसीको भ्रमणलाई ठूलो उत्तेजना र गम्भिर रूपमा लिने बताएको छ ।
चीनले उक्त भ्रमणका बिरुद्द तुरुन्तै प्रतिक्रिया दिंदै यसमा दण्डको चेतावनी सहित तत्कालै ताइवान वरपर सैन्य अभ्यासको घोषणा गर्यो ।
“जानीजानी बढाइएको सैन्य खतराहरूको सामना गर्दै अगाडि बढ्ने छ, ताइवान पछि हट्नेछैन। हामी ।।। लोकतन्त्रको रक्षाको लाइनलाई निरन्तरता दिनेछौं, “ताइपेईमा पेलोसीसँगको कार्यक्रममा ताइवानका राष्ट्रपति साई इङ्ग-वेनले भनिन् ।
उनले पेलोसीलाई यस महत्वपूर्ण घडीमा ताइवानको लागि आफ्नो दृढ समर्थन देखाउन ठोस कदम चालेकोमा धन्यवाद पनि दिइन् ।
पेलोसी २५ वर्षमा ताइवान भ्रमण गर्ने उच्च प्रोफाइल भएको निर्वाचित अमेरिकी अधिकारी हुन् ।
“आज, हाम्रो प्रतिनिधिमण्डल ।।। ताइवानप्रतिको हाम्रो प्रतिबद्धतालाई हामी छोड्ने छैनौं भन्ने स्पष्ट पार्न ताइवान आएको छ र हामी हाम्रो स्थायी मित्रतामा गर्व गर्छौं,” पेलोसीले साईसँगको कार्यक्रममा भनिन् ।
अघिल्लो कार्यक्रममा पेलोसीले आफ्नो प्रतिनिधिमण्डल ताइवानमा मित्रता र उक्त क्षेत्रको शान्तिकालागि आएको बताएकि थिईन् ।
राष्ट्रपति जो बाइडेनको प्रशासनले भ्रमणको क्रममा ताइवानप्रति अमेरिकी नीति अपरिवर्तित रहेको बताएको छ।
ताईवानको सरकारलाई समर्थन त गर्ने तर बेइजिङलाई कूटनीतिक रूपमा मान्यता दिने अ मेरिकी निति हो । ताइवानद्वारा औपचारिक स्वतन्त्रता घोषणा वा चीनद्वारा बलपूर्वक अधिग्रहणको विरोध गर्दा यसको सरकारलाई समर्थन गर्नु हो ।
‘अत्यन्तै गम्भीर’
एसियाको भ्रमणमा रहेकी पेलोसीको योजनाको बारेमा दिनभर अनेक अद्कलबाजी थिए । भ्रमणको बारेमा आधिकारिक रुपमा पुष्टीपनि गरिएको थिएन । त्यसैले उनको भ्रमणका बारेमा उत्तेजनापूर्ण अड्कलबाजी भए । मंगलबार राति जब उनी सैन्य विमानबाट तल ओर्लिईन् चिनियाँ विदेश मन्त्रालयले अमेरिकी राजदूत निकोलस बर्न्सलाई बोलायो ।
चिनीया राज्यद्वारा सन्चालित समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाका अनुसार चीनका उप विदेश मन्त्री झी फेङले बर्न्सलाई भने “पेलोसीको भ्रमण “अत्यन्तै गम्भीर प्रकृतिको छ र यसको नतिजा अत्यन्तै गम्भीर छ ।”
“चीन चुपचाप बस्दैन”
चिनियाँ सेनाले आफूहरु उच्च सतर्कतामा रहेको र भ्रमणको प्रतिक्रियामा लक्षित सैन्य कारबाहीहरूको श्रृंखला सुरु गर्ने बताएको छ।
यस अभ्यासमा ताइवान क्षेत्रमा “लामो-रेन्ज लाइभ एम्युनिसन शूटिंग” समावेश हुनेछ, जसले टापुलाई मुख्य भूमि चीनबाट अलग गर्दछ ।
चिनियाँ सेनाले जारी गरेको समन्वयका अनुसार चिनियाँ अभ्यासको क्षेत्र ताइवानको तटीय रेखाबाट २० किलोमिटर भित्र हुनेछ।
ताइवानको रक्षा मन्त्रालयले अभ्यासलाई “हाम्रा महत्त्वपूर्ण बन्दरगाह र शहरी क्षेत्रहरूलाई खतरामा पार्ने प्रयास र एकपक्षीय रूपमा क्षेत्रीय शान्ति र स्थिरतालाई कमजोर पार्ने प्रयास” भनेको छ ।
चीनले थप धम्कीपूर्ण कार्यहरू गर्ने र थप ताइवानी उत्पादनहरूमा प्रतिबन्ध लगाउने ताईवानी नागरिकहरुले बताएका छन् ।
ताईवानको संसदबाहिर चीन समर्थक प्रदर्शनकारीहरूको सानो समूह पनि थियो ।
“अमेरिकाले ताइवानलाई चीनसँगको मुठभेडमा प्यादाको रूपमा प्रयोग गर्दछ, चीनलाई तल तान्ने प्रयास गर्न अमेरिकाले विश्वमा प्रभुत्व जमाउन सक्छ” ७१ वर्षीय सेवानिवृत्त अनुसन्धानकर्ता ली काई-डीले एएफपीलाई भने “यदि सअमेरिकाले यसरी काम गरिरह्यो भने ताइवान युक्रेन जस्तै समाप्त हुनेछ।”
चीनले ताइवानलाई आवश्यक परे बल प्रयोग गरेर एक दिन गाभ्ने वाचा गरेको छ ।
फेब्रुअरीमा युक्रेनमाथि रुसको आक्रमणले ताइवानपनि त्यसैगरि चीनले लिनसक्छ भन्ने त्रास पस्चिमी देशहरुमा बढाएको छ ।
चीनले ताईवानलाई आफ्नै देशको अभिन्न भूमी ठान्दछ । त्यसैले विश्व मञ्चमा ताईवानलाई अलग्गै राख्न खोज्छ र ताईवानको सरकारसँग आधिकारिक आदानप्रदान गर्ने देशहरूको विरोध गर्दछ ।
गत हप्ता बाईडेनसँगको टेलिफोन वार्तामा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले अमेरिकालाई ताइवानमा “आगोसँग नखेल्न” चेतावनी दिएका थिए ।
तर बाईडेन प्रशासन पेलोसीको ताइवान भ्रमण रोक्न खोज्ने चीनिया प्रयासको विरोधमा रहेको छ । व्हाइट हाउसका राष्ट्रिय सुरक्षा परिषदका प्रवक्ता जोन किर्बीले पेलोसी आफूले चाहेको ठाउँमा जान स्वतन्त्र र हकदार रहेको प्रतिक्रिया दिएका छन् ।
(फ्रंस २४ र एएफपीको सहयोगमा)
