देशैभरकालागि न्युन मूल्यको यातायात टिकट जर्मनीले स्थायी बनाउने ?

बस, मेट्रो, रेलहरू …… जर्मनीमा सार्वजनिक यातायातमा यो गर्मीयामको तीन महिना परीक्षण गरिएको जम्मा ९-यूरो टिकट अभियान गज्जबले सफल भयो । शुरुमा धेरैले असफल हुने शंका गरेको यो योजना ब्यापक रुपमा सफल भएपछि सरकारले यो पर्यावरणीय र सामाजिक उपायलाई निरन्तरता दिने भएको छ ।

जर्मनीमा गत सातासम्म देशब्यापी जता गएपनि सार्वजनिक यातायातको भाडा जम्मा नौ युरो थियो । गत हप्ताको अन्त्यबाट अन्त्य भयो । अब फेरि पहिले झैं २९, ४९ वा ६९ युरो ? यसरि सोच्दापनि देशलाई उत्तेजित बनाउँछ । किनकि ९ यूरोमा पाइने टिकट फेरि ४९ वा ६९ कसरि तिर्नु ?

अन्तिम तीन महिनाको लागि पारिद र प्रस्ताव त्यो यातायात दस्तुर अभियान अन्ततः स्थायी हुनुपर्छ भन्नेमा जर्मन सरकार पुगेको छ । सत्तारुढ तीन दल, सोसल डेमोक्र्याट, ग्रीन्स र लिबरल डेमोक्र्याटका साथै लान्डर र यातायात कम्पनीहरूबीच स्थायि बनाउनकालागि वार्ता सुरु भएको छ।

त्यो तीन महिना अर्थात् गर्मीयामको छुट्टीको बेला पाँच करोड २० लाख सार्वजनिक यातायातका टिकट बिक्रि भए । शहरी क्षेत्रका करिब एक करोड यात्रुको गणना थिएन यसमा । अग्रिम रकम तिरेर मासिक, साप्ताहिक यातायातको पास लिएकाहरुलाईपनि मूल्य स्वत : घटाईदिएका थिए ।

तीन महिनासम्म क्षेत्रीय रेलहरू, मेट्रो, बसहरू र ट्रामहरू यसरी एकल मूल्य अर्थात् सबै नौ युरोमै उपलबध थिए । कुनै सीमा बिना, देशको सबै ठाउँमा सबैका लागि पहुँचयोग्य थिए । यातायात कम्पनीहरू र ट्रेड युनियनहरूको प्रारम्भिक डरको बाबजुद नेटवर्कले यात्रु संख्यामा उल्लेखनीय वृद्धिलाई नाटकिय ढंगले बढाइदियो ।

“यो हामीले पाएको उत्कृष्ट विचार र अक्किलहरू मध्ये एक हो,” चान्सलर ओलाफ स्कोल्जले भनेका छन् ।

जर्मन फेडरेसन अफ ट्रान्सपोर्ट कम्पनी (भिडिभी) द्वारा गरिएको अध्ययनले मूल्याङ्कन गरेअनुसार वास्तवमा ९-यूरोको टिकटले जर्मनहरुको व्यवहार परिवर्तन गरेको छ, विशेष गरी शहरवासीहरू जसले जनसंख्याको ७७ प्रतिशत प्रतिनिधित्व गर्दछ । १० प्रयोगकर्ताहरू मध्ये १ ले दैनिक यात्राहरूको लागि गरिएको प्रस्तावको फाइदा उठाए जुन उनीहरूले अन्यथा कारबाट गर्ने थिए। र ५ मा १ ले कहिल्यै सार्वजनिक यातायात प्रयोग गरेका थिएनन् र यो फाईदा लिए ।

“नतिजाहरू स्पष्ट छन् : टिकट सरल, बुझ्न योग्य र सबै ठाउँमा प्रयोगयोग्य भएमा मानिसहरू सार्वजनिक यातायात चाहन्छन् । मानिसहरु यसै कारणलेपनि आफ्ना कार ग्यारेजमा छोड्न तयार छन्” ट्रान्सपोर्टका क्षेत्रीय मन्त्रीहरूको सम्मेलनका अध्यक्ष माइक शेफरको विश्लेषण छ ।

“सार्वजनिक यातायात अब न्युन गुणस्तर, सेवा र आलोच्य छैन, यसको अहिले राम्रो छवि छ” यात्रु आवागमनबारे अनुसन्धानकर्ता एन्ड्रियास नी भन्छन् ।

यातायातको मोडलाई ध्यान नदिईकन जर्मनहरूले धेरै यात्रा गरे । सम्भवतः कोविड महामारी-१९ सँग सम्बन्धित प्रतिबन्धहरू हटाइएको कारणलेपनि हुनसक्छ ।

मन्छेहरुको यात्रा रोकिएकाले कोरोनाकालभरि महत्त्वपूर्ण जलवायु प्रभाव पारेको थियो । विडिवीका अनुसार १८ लाख टन कार्बन बचत भएको थियो । यो तीन महिनाको नौ युरो यातायात कार्यक्रमले जूनमा वायु प्रदुषण पनि ६ प्रतिशतले घटाएको युनिभर्सिटी अफ पोट्सड्यामका अनुसन्धानकर्ताहरूले बताएका छन् ।

आर एन डी प्रेस समूहका अनुसार अध्ययन गरिएका १४ शहर मध्ये १२ शहरमा ट्राफिक जाम उल्लेखनीय रूपमा घटेको छ, विशेष गरी स्टटुगार्ट र भिस्बाडेनमा । ह्याम्बर्गको प्राविधिक विश्वविद्यालयद्वारा जारी अध्ययनले सामाजिक न्यायको फाइदाहरू पनि देखाएको छ : ९ यूरो टिकटले सबैभन्दा गरिबलाई यात्रा गर्न सक्षम बनाउँछ अन्यथा उनीहरुले कहिल्यै यात्रा गर्न सक्ने थिएनन् । बाभेरियामा यो प्रस्ताव न्यून आय भएका क्षेत्रमा बढी प्रयोग भएको थियो ।

यो तीन महिनाका लागि नौ युरो बनाउने योजनाका लागि गत मार्च २४ मा सरोकारवालाहरुबिच आठ घण्टा वार्ता भएको थियो । बढ्दो मुद्रास्फितिलाई कसरि संवोधन गर्ने भन्ने बहसमा यो नौ युरोको योजना अघि सारिएको थियो । यो प्याकेज घोषणा गर्दा समग्र जर्मनीलाईनै एक किसिमले हल्लाईदिएको थियो । तर यो चल्दै जाँदा फेरि नाटकिय सफलताले फेरि जर्मनीलाई हल्लाइदियो । किनबह्ने सार्वजनिक यातायात खचाकह्च भरिए । होटेल रेस्तुरेन्ट र पसलहरु जातपनि भरिभराउ देखिए ।

अहिले मानिसहरु जोन (क्षेत्र) अनुसारको फरक फरक तिकट मूल्य तिर्न उति तयार देखिंदैनन् । वामपन्थी कार्यकर्ताहरुले नौ युरोको कोष शुरु गरिसकेका छन् । तिनका सदस्यले प्रति महिना नौ तिरो योगदान गर्ने छन् । त्यो तिरेपछि बिना टिकट यात्रा गर्ने छन् । कुनै जरिवाना परेमा ऐक्यबद्दता कोषबाट तिरिने छ ।

दवाव चर्को पर्दै गएपछि बर्लिनको नगरपालिकाले ‘लोकप्रिय दबाब’ भन्दै सस्तो टिकट नरोक्ने वाचा गरेको ल रिपोर्तेयर अखवारले उल्लेख गरेको छ ।

तर वर्षैबह्रि नौ युरोको टिकट अब्नाउन छलफलहरू लामो हुने देखिएको छ । पर्यावरणविदहरूले २९ यूरोमा टिकटको लागि अभियान चलाइरहेका छन । कम्पनी कारहरूको लाभार्थीहरूको लागि कर सुविधाहरूको सहयोग गर्न आर्थिक सहयोग गरिने भएको छ । किनभने सार्वजनिक यातायात धेरै सस्तो हुँदा कार र ट्याक्सी चढ्नेको संख्या ब्यापक घट्ने छ । सार्वजनिक यातायातको आकर्षण बढ्नाले प्रदुषण कम हुने र ईन्धन संकटका बेला ठूलो राहत मिल्ने आँकन गरिएको छ ।

यो सस्तो टिकटको दिगोपनले जर्मनीलाई आफ्नो उद्देश्यमा पुग्न अनुमति दिने छ । किनभने सन् २०३० सम्ममा सार्वजनिक यातायातको प्रयोग दोब्बर बनाउने घोषणा जर्मनीले पहिलेनै गरिसकेको छ ।