शनिबार, मंसिर ८, २०८१

ऐतिहासिक तेस्रो कार्यकालकालागि चीनको नेतामा सी जिनपिङ बिजयी

नेपालप्लस संवाददाता / काठमाडौं२०७९ कार्तिक ६ गते २०:०९

चिनिया प्रधानमन्त्री सि जिनपिङ । फोटो- याहु फाईनान्स

सी जिनपिङ आइतवार चीनको नेताको रूपमा ऐतिहासिक तेस्रो कार्यकालमा बिजयी भएका छन् । आफ्ना निकटतम कम्युनिष्ट पार्टीका केही सहयोगीहरूलाई पदोन्नति गर्दै, माओ त्सेतुङपछिको राष्ट्रको सबैभन्दा शक्तिशाली नेताको रूपमा आफ्नो स्थानलाई बलियो बनाएका हुन् ।

चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको केन्द्रीय समितिले सीलाई अर्को पाँच वर्षको कार्यकालका लागि महासचिवमा निर्वाचित गरेको सिन्ह्वा न्युज एजेन्सीले रिपोर्ट गरेको छ । दशकौंसम्म आफ्नो अभिजात वर्गबीचको शक्ति बाँडफाँडपछि देश निर्णायक रूपमा एक व्यक्तिको शासनतर्फ फर्किएको भन्दै पस्चिमाहरुले आलोचना गरेका छन् ।

बन्द ढोकाको मतदानको घोषणा पछि बेइजिङको ग्रेट हल अफ द पिपुलमा पत्रकारहरूलाई सीले भने “तपाईंहरुले हामीमाथि गर्नुभएको विश्वासका लागि म सम्पूर्ण पार्टीलाई हार्दिक धन्यवाद दिन चाहन्छु।”

उनले “हाम्रो पार्टी र हाम्रा जनताको ठूलो विश्वासलाअी योग्य प्रमाणित गर्न, हाम्रो कर्तव्य पूरा गर्न लगनशील भएर काम गर्ने” वाचा समेत गरे।

सीलाई चीनको केन्द्रीय सैन्य आयोगको प्रमुख पनि नियुक्त गरिएको छ ।

मार्चमा सरकारको वार्षिक विधायिका सत्रहरूमा औपचारिक रूपमा घोषणा हुने भएकाले ६९ वर्षीय सि जिनपिङले अब चीनको राष्ट्रपतिको रूपमा तेस्रो कार्यकालको लागि यात्रा गर्ने निश्चित छ ।

उनको बिजय २,३०० हातले छानिएका पार्टी प्रतिनिधिहरूको एक हप्ता लामो महाधिवेशन पछि आएको हो । त्यसमा उनीहरूले नेतृत्वमा सीको मूल निति लाई समर्थन गरे । र पूर्व प्रतिद्वन्द्वीहरूले त्याग गरेको पद र व्यापक फेरबदललाई अनुमोदन गरे ।

२० औँ महाधिवेशनले पार्टीका करिब २०० वरिष्ठ पदाधिकारीहरूको नयाँ केन्द्रीय समिति चयन गर्‍यो, जसले चिनियाँ राजनीतिक शक्तिको शिखरमा रहेका सी र स्थायी समितिका अन्य सदस्यहरू चयन गर्न आइतबार भेला भएका थिए ।

सात सदस्यीय समितिमा सीका केही निकटतम सहयोगीहरूको घोषणा गरिएको थियो ।
पूर्व सांघाई पार्टी प्रमुख, सीका विश्वासपात्र, ली चियाङलाई दोस्रो नम्बरमा बढुवा गरियो, जसले आगामी मार्चमा हुने सरकारको वार्षिक विधायी सत्रमा प्रधानमन्त्रीको रूपमा नियुक्ति गर्ने सम्भावना छ ।

एक दशकअघि देशको नेता बनेदेखि सीले माओबाहेक कुनै पनि आधुनिक चिनियाँ शासक जस्तो शक्तिको केन्द्रीकरण हासिल गरेका छैनन् ।

उनले २०१८ मा राष्ट्रपतिको दुई कार्यकालको सीमालाई हटाएर अनिश्चितकाल शासन गर्न पाउनेगरि मार्ग प्रशस्त गरेका थिए ।

सीले विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्रको रूपमा चीनको उदय गराए । विशाल सैन्य विस्तार र संयुक्त राज्य अमेरिकाबाट कडा विरोध गरेको धेरै आक्रामक विश्वव्यापी मुद्राको रूपमा पनि निरीक्षण गरेका छन् ।

लगभग अनियन्त्रित शक्तिको बावजुद, सीले आगामी पाँच वर्षमा राष्ट्रमा लागेको विशाल ऋण सहितको अर्थतन्त्रको व्यवस्थापन र बढ्दो अमेरिकी प्रतिद्वन्द्वी लगायतका ठूला चुनौतीहरूको सामना गर्नुपर्ने छ।

समकालीन चीन

आइतवारको मतदानले सिको विजयी हप्ताको रुपमा महाधिवेशन अन्त्य गर्‍यो जसमा चीनका शीर्ष नेताहरूले गत पाँच वर्षमा आफ्नो देशको नेतृत्वको प्रशंसा गरे।

गत आइतवारको २०औं महाधिवेशनमा आफ्नो उद्घाटन भाषणमा, सीले ठप्प अर्थतन्त्र र उनको कठोर शून्य-कोविड नीतिले पुर्‍याएको क्षति जस्ता घरेलु समस्याहरूको बारेमा चर्चा गर्दै पार्टीका उपलब्धिहरूको प्रशंसा गरे ।

वैचारिक बयानबाजी र नीतिमा प्रकाश पारेका उनले पार्टीका सदस्यहरूलाई कठोर भू-राजनीतिक वातावरण सहित धेरै चुनौतीहरू विरुद्ध आफूलाई बलियो बनाउन आग्रह गरे ।

विश्लेषकहरूले “सी जिनपिङ विचार” लाई मार्गदर्शक दर्शनको रूपमा स्थापित गर्न पार्टी पद्दतीलाई परिमार्जन गर्ने कि नगर्ने भनेर नजिकबाट हेरेका थिए । तर त्यसो भएन । यद्यपि एउटा यस्तो प्रस्ताव गरियो -“समकालीन चीन र २१ औं शताब्दीको माक्र्सवाद” । त्यसमा “यस युगको उत्कृष्ट चिनियाँ संस्कृति र लोकाचारलाई मूर्त रूप दिन्छ” भनेर थपिएको छ।

हु निकाला

शनिबारको महाधिवेशन समापन समारोहमा पूर्वराष्ट्रपति हु जिन्ताओलाई हलबाट
अप्रत्याशित रुपमा बाहिर निकालियो।

कमजोर देखिने ७९ वर्षीय वृद्धले सिको छेउमा बसेको अगाडिको पङ्क्ति छोड्न हिचकिचाएको बताइएको छ ।

चिनीया राज्यद्वारा नियन्त्रित मेडियाहरुले शनिबार ढिलो रिपोर्ट गरेअनुसार हू अस्वस्थ भए पनि बन्द सत्रमा उपस्थित हुन जोड दिईएको थियो ।

“बन्द सत्रको समयमा उहाँ ठीक हुनुहुन्थेन । उहाँका कर्मचारीहरूले उहाँको स्वास्थ्य हेरेर उहाँलाई बैठक स्थलको छेउमा एउटा कोठामा आराम गराउन साथ दिए। अहिले उहाँ धेरै राम्रो हुनुहुन्छ” सिन्ह्वाले सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म ट्विटरमा भनेको छ । चीनमा ट्विटरलाई निषेध गरिएको छ।

तपाइँको प्रतिक्रिया