ईटालीको सार्दिनिया र किर्तिपुर उस्तै, तर किर्तिपुर दशौं गुणा महँगो !

सार्दिनिया क्षेत्रको एक गाउँ बोसा र किर्तिपुर । बोसाको फोटो सार्दिनिया आवाश कार्यालय र किर्तिपुरको फोटो महेश्वर श्रेष्ठको फेसबुकबाट साभार

झट्ट हेर्दा नेपालको किर्तिपुर शहर र ईटालीको सार्दिनिया  क्षेत्र उस्तै छन् । झन सार्दिनियाको बोसा गाउँ त झलक्क हेर्दा किर्तिपुर जस्तै लाग्छ । किर्तिपुरमा तीन आनामा बनेको घरसहित किन्नुपर्‍यो भने ५० लाख घटी कतै पाइन्न । तर धेरैले सपना बुन्ने युरोपकै सुन्दर देश ईटालीको सार्दिनियामा घर किन्ने हो भने १५ हजार युरो (करिब रु २० लाख) सरकारबाट सहुलियत पाइन्छ ।

हो तस्विरमा हेर्नुस् । दुई शहर आमनेसामने छन् । दुबै शहर पहाडको तख्ता तख्ता परेको भूगोलमा ठडिएका । हेर्दा उस्तै रंगीचंगी । घरको बनावटपनि उस्तै देखिने । झट्ट हेर्दा झुक्किने खालको ।

युरोप कतिपय मानिसले स्वर्गकै थलो जस्तो मान्छन् । पढ्न, काम गर्न, भ्रमण गर्न, कुनै सिप सिक्न । अझ पाएसम्म स्थानान्तरण गरेर यतै जिन्दगी बिताउन वा लामो समयसम्म यतै बस्न । सुविधाका हिसाबले हेर्ने हो भनेपनि ईटालीको सार्दिनिया किर्तिपुर भन्दा बढी सुविधा सम्पन्ननै छ । चौबिसै घण्टा पानी, ग्याँस, बिजुली, फोन । नजिकै हुलाक सेवा, यातायातको सुविधा, सफा र सुन्दर । समुद्रको हावा चलिरहने ।

समग्रमा नेपाल भन्दा महँगोपनि युरोपनै छ । तर यति हुँदापनि किन किर्तिपुर सार्दिनिया भन्दा महँगो भए होला ?

घाम चट्ट लाग्ने टापुमा सर्ने बारे कल्पना कसैले गरेको छ भने सार्दिनियाले मौका अगाडि सारेको छ : मानिसहरूलाई स्थानान्तरण गर्नको लागि १५ हजार युरो अनुदान प्रस्ताव गर्दैछ ।

यो इटालियन टापु भूमध्यसागरमा दोस्रो ठूलो बलौटे समुद्र तटहरूले बनेको छ । नीलो आकाश र स्वच्छ पानी भएकोमा गर्व गर्छ ।

तर दुखको कुरो सुन्दर टापुमा ग्रामीण जनसंख्या घट्दै गएको छ । किनकि स्थानिय युवायुवती कामको लागि विदेश जान्छन् । वा शहरी क्षेत्रतिर ।

यस पलायनसँग लड्न, सरकारले पुनर्वास अनुदानको लागि चार करोड ५० लाख युरो छुट्याएको छ । यो रकमले ३,००० लाई अनुदान दिन पर्याप्त हुने छ।

सार्दिनिया ठूलो क्षेत्र हो । सरकारले त्यहाँ बसाई सर्दा अनुदान दिन्छ, घर किन्नकालागि । तर यो अनुदानको लागि योग्य हुन ३,००० भन्दा कम जनसंख्या भएको सार्दिनियाको नगरपालिकामा जानुपर्छ ।

सरकारले दिएको पैसा घर किन्न वा घरको मर्मतमा प्रयोग गर्नुपर्छ। घर वा मर्मतको खर्च कुल लागतको आधा भन्दा बढी अनुदानको रकम कट्नु हुँदैन । यसको अर्थ त्यहाँ त्यति रकममा घर आउँदैन भन्नेपनि होइन आउँछ । त्यहाँ थुप्रै घर बिक्रिमा छन् । धेरै घर थोत्रो भएर मर्मत गर्नुपर्ने अवस्थाका छन् ।

र सरकारले सधैं सम्पूर्ण १५ हजार युरोनै रकम हस्तान्तरण गर्दैन । अनुदान लिएको ब्यक्ति नयाँ सम्पत्तिमा पूर्ण समय बस्नुपर्दछ र आगमनको १८ महिना भित्र सार्दिनियामा स्थायी बसोबासको लागि दर्ता गर्नुपर्छ ।

किन सार्दिनियाले मानिसहरू त्यहाँ सार्न पैसा प्रस्ताव गर्दैछ ?

इटालीको जनसंख्याको ठूलो भाग बुढेसकालमा छ । इटालियनहरूको औसत उमेर ४५ दशमलव ७ वर्ष छ । यहाँको जनसंख्या जुन २०५० सम्म ५० दशमलव ७ हुने आँकलन छ।

समग्र जनसङ्ख्या सन् २०७० सम्ममा २० प्रतिशतले घट्ने भनिएको छ । पाँच करोड ९५ लाख ५० हजारबाट घटेर चार करोड ७६ लाख घट्ने प्रक्षेपण गरिएको छ।

यो समस्या देशको विशेष गरी ग्रामीण क्षेत्रहरूमा गम्भीर छ । र सार्दिनिया जस्ता ठाउँहरूमा अझ ब्यापक भएको महसुस भइरहेको छ।

सार्दिनिया क्षेत्रका अध्यक्ष क्रिस्चियन सोलिनासले यो योजनाले युवाहरूलाई सार्दिनियामा बस्न वा टापुमा जान प्रोत्साहित गर्ने बताएका छन् ।

“घर खरीदकर्ताहरूले पहिलो घर किनेर योगदान गर्नेहरूका लागि धन्यवाद । सार्दिनिया त्यहाँ बसाइँ सर्ने वा परिवार निर्माण गर्ने निर्णय गर्नेहरूका लागि उर्वर भूमि बन्छ” उनले भनेका छन् ।

यि क्षेत्रका भित्री र सबैभन्दा बेफाइदा मानिएका वा कम आकर्षक मानिएका क्षेत्रहरूको वास्तविक विकास, त्यहाँ संख्या वृद्धि बिना कुनै विकास हुन सक्दैन भन्ने निचोडमा उनीहरु पुगेका छन् । उनीहरुले युवाहरूलाई सबैभन्दा कमजोर क्षेत्रहरूको पहिचान गरेर आर्थिक रुपले बस्ने, विकास गर्ने निर्णय गर्ने अवस्था सिर्जना गरेको बताएका छन् ।

यदि तपाइँ टापुमा जानुभयो भने तपाइँ त्यहाँ लामो समयको लागि बस्ने आशा गर्न सक्नुहुन्छ। त्यहाँ १०० वर्ष भन्दा बढी उमेरका ५०० भन्दा बढी व्यक्तिहरू छन् । सार्दिनिया विश्वमै शताब्दी उमेर पुगेका मानिसहरूको सबैभन्दा बढी भएको क्षेत्र हो । प्रत्येक एक लाख बासिन्दामा लगभग ३३ जना शताब्दी उमेरका पुरुष वा महिला छन् ।