कतारमा विश्वकप आगन्तुकहरूको यसरि हुँदै छ जासुसी

ड्रोन, निगरानी वाहन र मोबाइल फोन ह्याकिङ । एक पूर्व सीआईए एजेन्टद्वारा कतारलाई प्रस्ताव गरिएको गुप्त जासूसी सेवाहरू हुन् । विश्वकप आयोजना गरिरहेको कतारलाई संभावित जासूसीको लागि राम्रोसँग सुसज्जित हुन सक्ने स्विस सार्वजनिक टेलिभिजन एसआरएफले गरेको अनुसन्धानले प्रकट गरेको छ ।

कतारमा २०२२ को विश्वकपमा सहभागी हुने जो कोहीले आफ्नो होटेल बाहिर पार्क गरिएको भ्यान देख्दा सम्भावित निगरानीबाट सावधान हुनुपर्छ । स्वीस सार्वजनिक टेलिभिजन एस आराएफको अनुसन्धान टोली “एस आर एफ इन्भेस्टिगेटिभ” द्वारा प्राप्त गोप्य कागजातहरूले खाडी राज्यको जासुसी उपकरणहरू, उच्च-टेक निगरानी सवारी साधनहरू सहितको विवरणहरू देखाएको छ ।

भ्यानहरूलाई “रहस्य” नाम दिईएको छ । यो एउटा परियोजनाको अंश हो । मोबाइल निगरानी प्लेटफर्मको रूपमा कार्य गर्दछ त्यसले । तिनीहरूले वाइफाइ नेटवर्कहरूबाट सिग्नलहरू रोक्न, गोप्य रूपमा भिडियोहरू रेकर्ड गर्न र स्वचालित रूपमा सवारीको नम्बर प्लेटहरू पहिचान गर्न सक्षम गराउँछन् । तिनीहरूले नजिकैका मोबाइल फोनहरूबाट डाटा पनि निगरानी गर्न सक्छन् र फोन कलहरू अवरोध गर्न सक्छन् ।

जासूसी भ्यानहरू कागजात बाह्य लिङ्कमा उल्लिखित धेरै उदाहरणहरू मध्ये एक हो । त्यो अमेरिकी सुरक्षा फर्म ग्लोबल रिस्क एडभाइजर्स (जिआरए) द्वारा अगस्त २०१४ मा तयार गरिएको थियो । एसआरएफले नोभेम्बर २ मा रिपोर्ट गरे अनुसार, सोही कम्पनीले कतारको तर्फबाट विश्वकप आलोचक र फिफाका वरिष्ठ अधिकारीहरूको जासुसी गरेको हुन सक्छ । कम्पनीका कर्मचारीहरूमा मुख्यतया अमेरिकी गुप्तचर निकायका पूर्व सदस्यहरू हुन्छन् । यसको संस्थापक पूर्व सीआईए अपरेटिव केभिन चालकर हुन् ।

संवन्धित : केवल नरक – कतार विश्वकप अघि आप्रवासी मृत्युको कथा

“कतार सशक्तिकरण” शीर्षकको भर्खरै पर्दाफास गरिएको कागजातले कतारको खुफिया भेलामा सुधार गर्ने उद्देश्यले कार्यक्रमहरूको दायरा सूचीबद्ध गरेको छ । एसआरएफले गरेको अनुसन्धानमा कतारले ती निगरानी गाडीहरू वास्तवमै किनेको पनि पत्ता लाग्यो ।

यसबारेमा बर्नस्थित कतारी दूतावास र राजधानी दोहामा रहेको कतारी सरकारको सञ्चार कार्यालय दुबैले एसआरएफका प्रश्नहरूको जवाफ दिएका छैनन् । कतारको निकाय ‘विश्वव्यापी जोखिम सल्लाहकार’ नामको समुहलेपनि टिप्पणी गर्न अस्वीकार गर्‍यो । यि कागजातले प्रस्तावित वा कार्यान्वयन गरिएको निगरानी कार्यक्रमहरू वर्णन गर्दछन् ।
ग्लोबल रिस्क एडभाइजर्सका प्रवक्ताले कागजातहरू नक्कली भएको दाबी गरेका छन् र आरोपहरू ‘पूर्ण रूपमा गलत’ भनेका छन्। कम्पनीले यसअघि कतारका लागि जासुसी गरेको आरोप अस्वीकार गरेको थियो र कागजातहरूको प्रामाणिकतामा प्रश्न उठाएको थियो ।

संवन्धित : विश्व कप : कर्म, दोष, र गलत चेतना

एसआरएफले प्रासंगिक कागजातहरूको प्रमाणिकता प्रमाणित गर्न विभिन्न कदमहरू चालेको छ। गत वर्ष एसोसिएटेड प्रेस समाचार एजेन्सीले पनि “कतार सशक्तिकरण” कागजातमा वर्णन गरिएका धेरै जासुसी परियोजनाहरूको बारेमा रिपोर्ट गरेको थियो।

जिआरएद्वारा प्रस्तावित अर्को परियोजना, “भाइपर” भन्ने छ । यसले स्मार्टफोनहरूको गोप्य डाटालाई लक्षित गर्दछ । यो कार्यक्रम कतारी अधिकारीहरूलाई मोबाइल फोनमा कमजोरीहरूको शोषण गर्न र फोनमा भण्डारण गरिएका डाटा, कल इतिहास र सम्पर्कहरू चोरी गर्ने अनुमति दिन डिजाइन गरिएको हो ।

विश्वकपको ज्वरो

आगामी केही दिनमा करिब १२ लाख मानिस कतार जाने अपेक्षा गरिएको छ । २०२२ नोभेम्बर २० देखि डिसेम्बर १८ सम्म आयोजना हुने विश्वकप फुटबल प्रतियोगिताको आयोजना हुने कतारमा।

कतार र जीआरएको अर्को योजनाले टूर्नामेन्टमा विश्वकपका दर्शकहरूलाई जासुसी गर्न सक्ने डरलाई बढाईदिएको छ । यो अक्टोबरको अन्तमा एसोसिएटेड प्रेस समाचार एजेन्सी द्वारा रिपोर्ट गरिएको थियो। लेखमा, एपीले कतारमा मोबाइल फोनहरू ट्र्याक गर्न सक्ने निगरानी प्रणाली स्थापना गर्ने जिआरए योजनाको खुलासा गरेको थियो ।

त्यसका साथै, अमेरिकी कम्पनीले विश्व कप २०२२ को मोबाइल फोन एप बनाउनपनि सुझाव दिएको छ जसले प्रयोगकर्ताको स्थान र चालहरू रेकर्ड गर्न सक्छ। एपीका अनुसार कतारले यो योजनालाई प्रारम्भिक स्वीकृति दिएको छ । कार्यान्वयन भए नभएको स्पष्ट छैन ।

फोन एप्स (फोन अनुप्राग)

२०२२ को विश्वकपमा आगन्तुकहरूका लागि अनिवार्य रूपमा दुईवटा मोबाइल एपहरू छन् । तिनले अन्तर्राष्ट्रिय आईटी विशेषज्ञहरूमाझ चिन्ता जगाएको छ। एउटा आधिकारिक कतारी ‘कोविड ट्रेसिङ’ एप हो । अर्को ‘विश्वकप टिकेटिङ’ (तिकट किन्ने एप्स) । यि दुबै अनुप्रागलाई प्रयोगकर्ताको मोबाइल फोनमा लगभग पूर्ण पहुँच चाहिन्छ । यि दुबै एप्समा कतारी आइटी अधिकारीको पहुँच हुन्छ । त्यो पहुँच बिना ति दुई एप्स चल्दैनन् ।

स्वीस संघीय अधिकारीहरूले आधिकारिक मोबाइल फोनहरूमा यी दुई एप्सहरू ब्लक गरेका छन्। उनीहरूले प्रतियोगितामा जाने संघीय कर्मचारीहरूलाई निजी फोन घरमा छाड्न र निजी प्रयोगको लागि सस्तो स्मार्टफोन मात्र लिन सल्लाह दिएका छन् । यद्यपि, स्विस जनताका लागि कुनै आधिकारिक सुझाव भने दिएका छैनन्।

संवन्धित : कतारमा हुने विश्वकप फूटबल बहिष्कार गर्न अभियान चर्काइँदै

कतारमा स्विस आगन्तुकहरूको लागि स्विस विदेश मन्त्रालयले जारी गरेको आधिकारिक यात्रा सल्लाहमा, जासुसीको खतराको बारेमा केही उल्लेख छैन।

यसैबिच कतारी अधिकारीहरूले पर्यटकहरूलाई खाडी राज्यमा प्रवेश गर्न र दुई अनुप्रागहरू प्रयोग नगरी खेलहरूमा उपस्थित हुन सम्भव बनाएको कतारी राज्यद्वारा सन्चालित वेबसाइटहरूले उल्लेख गरेका छन्।

नोभेम्बर ५ मा ब्रिटिश सन्डे टाइम्स अखबारको रिपोर्ट अनुसार कतारसँग लिङ्क भएको भारतमा आधारित ह्याकरहरूको गिरोहले १०० भन्दा बढी वरिष्ठ अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिज्ञ, पत्रकार र खेलकुद जगतका व्यक्तिहरूको निजी इमेल खाताहरूलाई लक्षित गरेको आशंका गरिएको छ । कथित निशाना भएकाहरूमा स्वीस सरकारका दुई सदस्यहरू छन् -विदेशमन्त्री इग्नाजियो क्यासिस र गृह मन्त्री एलेन बेर्सेट। कतारले भने आरोप अस्वीकार गर्दै आएको छ ।

कतारका लागि काम गर्ने जासुसहरूलाई देशमा सम्भावित निगरानीको बारेमा राम्रोसँग थाहा छ। जिआरएद्वारा तयार गरिएको अर्को कागजातले यी खतराहरू कत्तिको गम्भीर छन् भन्ने बताउँछन् । अमेरिकी फर्मले खाडी राज्यमा यात्रा गर्ने नयाँ कर्मचारीहरूलाई कागजात हस्तान्तरण गर्‍यो जसले स्पष्ट गर्दछ कि यसले कतारलाई सहज, मित्रवत क्षेत्रको रूपमा हेर्दैन । यद्यपि यसले राज्यको ग्राहकको रूपमा काम गरिरहेको थियो ।

संवन्धित : विश्वकपका लागि कतार छनोट गरेकोमा फिफाका पूर्व अध्यक्षद्वारा खेद व्यक्त

“तपाईं कसैको लक्षित हुनुहुन्छ भन्ने सम्भावनाको बानी बसाल्नुहोस्,” कागजातले उल्लेख गरेको छ । “राज्य खुफिया सेवाहरू” लाई विरोधीको रूपमा नाम दिइएको छ। कागजले निगरानी जोखिमहरू कम गर्न आचरण कसरि गर्ने भन्ने नियमहरू प्रस्तुत गरेको छ । उदाहरणका लागि, जिआरए कर्मचारीहरूलाई डिस्पोजेबल इमेल ठेगानाहरू बनाउन सल्लाह दिइन्छ। कतार पुगेपछि तिनीहरूले आफ्नो तोकिएको होटल कोठा परिवर्तन गर्न केहि बहाना बनाउनु पर्छ । स्पष्ट रूपमा तिनीहरू निगरानीमा भएको बारे चिन्तित छन् भन्ने संकेत हो त्यो ।

“कतार सशक्तिकरण” कागजातमा धेरै प्रस्तावित जासुसी परियोजनाहरूले कतारको विश्व कप स्टेडियमहरू कहिलेकाहीं दास-जस्तो अवस्थामा निर्माण गर्ने अतिथि कामदारहरूलाई लक्षित गर्दछ । “पिकएक्स” कार्यक्रमले आप्रवासी कामदारहरूमा राज्यको प्रभुत्व सुनिश्चित गर्न कतारमा काम गर्ने आप्रवासीहरूको व्यक्तिगत जानकारी र बायोमेट्रिक्स कब्जा गर्ने वाचा गरेको छ ।

कार्यक्रम फाल्कोनीलेद्वारा कतारी गृह मन्त्रालयले घरेलु प्रयोगको लागि ड्रोनहरूको फ्लीट वाचा गरेको थियो । यसको एउटा लक्ष्य भनेको आप्रवासी कामदारहरूको जनसंख्या भएका केन्द्रहरू नियन्त्रण गर्नु हो। यसले कतारी सरकारले आप्रवाशी कामदारमाथि अत्याचार गरेको छ, त्यो अत्याचारको भेद खोलिएला भन्ने त्रासमा छ र त्यो अत्याचार कामदारबाट बाहिर जान रोक्न चाहन्छ भन्ने हो ।