वायु प्रदुषणले हिमाली हिमनदीहरु पग्लिने क्रम तिब्र

वायु प्रदुषणले हिमाली क्षेत्रका हिमनदीहरु पग्लिने क्रम बढिरहेको एक बैज्ञानिक रिपोर्टले उल्लेख गरेको छ ।

बरफको विशाल भण्डार (ध्रुवीय क्षेत्रहरू बाहिरको सबैभन्दा ठूलो) को कारणले “तेस्रो ध्रुव” उपनाम दिइने तिब्बती पठारले जलवायु परिवर्तनको कारणले हिमनदीहरु छिटो दरमा पग्लिरहेको देखिरहेको छ। तर अर्को कारकले वायु प्रदूषणका कारण छिटो पग्लिरहेको देखाएको छ ।

यो वैज्ञानिक जर्नल पिनास नेक्सस पत्रीकामा जून २७ मा प्रकाशित भएको हो । अनुसन्धानकर्ताहरूका अनुसार मानव गतिविधिबाट उत्पन्न हुने धुलो र प्रदुषणका साना कणहरू हिमालयको बरफ र हिउँको सतहहरूमा बस्ने प्रवृत्ति हुन्छ । यसले त्यसपछि सतहलाई अँध्यारो बनाउँछ । सूर्यको किरणहरूको अवशोषण बढाउँछ र त्यसको ऊर्जाले पानी पग्लने क्रमलाई बढाइदिन्छ ।

घटनाको हद मापन गर्न, अन्वेषकहरूले स्याटेलाइट छविहरू मार्फत २०२० मा यो पग्लने क्रमको विकास अवलोकन गरेका थिए । जब भारतले कोभिड-१९ को प्रतिक्रियामा मार्च २५ देखि मे ३१ सम्म लामो समयको एकान्तबास लागू गर्‍यो आर्थिक गतिविधि र यातायातमा उल्लेखनीय रूपमा कमी आएको थियो। त्यसको नतिजा के भयो भने सामान्य वर्षको तुलनामा वायु प्रदूषणमा धेरै कमी आयो र लगभग दुई करोड ७० लाख टन बरफ र हिउँ बचत भएको वैज्ञानिकहरूले अनुमान गरेका छन्।

त्यसैले लेखकहरूले स्पष्ट रूपमा के निष्कर्ष निकालेका छन् भने यो हिमनदीहरूको पग्लने सीमालाई सीमित गर्न वायु प्रदूषण कम गर्नुपर्छ।

सन् २०११ र २०२० को बीचमा, हिमाली हिमनदीहरू अघिल्लो दशकको तुलनामा ६५ प्रतिशत छिटो पग्लिएको भन्दै हालैको अध्ययनले सचेत गराएको छ । शताब्दीको अन्त्यमा तिनीहरूको मात्राको ८० प्रतिशत सम्म गुमाउन सक्ने औंल्याएका छन् । यो विशाल ताजा पानीको भण्डारले विश्वको जनसंख्याको २० प्रतिशत भन्दा बढीलाई आपूर्ति गर्दछ।