स्विजरल्याण्डमा लिंगका आधारमा तलब भिन्नता झन् बढ्दै

Photo-Reuters: Arnd Wiegmann via abc.net.au

स्विस महिलालाई समान काम गर्दापनि पुरुषलाई भन्दा कम तलब दिने क्रम झन झन बढेको छ । विशेष गरी सार्वजनिक क्षेत्रमा समान काम गर्ने महिलालाई पुरुषलाई भन्दा कम दिने चलन बढ्दै गएको रिपोर्टहरुले देखाएका छन् ।

तलबमा हुने असमानतालाई सम्बोधन गर्न निरन्तर राजनीतिक प्रयासको बाबजुदपनि सन् २०१४ देखि २०१८ बीच तथाकथित लिंगीय मजदूरीको सीमा नराम्रो हुँदै गएको हो ।

सन् २०१८ मा समान काममा पुरुष समकक्षहरूको तुलनामा महिलालाई औसत १९ प्रतिशत कम तलब दिइएको थियो । सन् २०१४ मा यो असमानता १८ दशमलव एक प्रतिशत थियो ।

महिलालाई समान काममापनि हेप्ने र तलब कम दिने भएपछि संघिय सरकारले केहि नियमहरु कडा बनाएको छ । जसअनुसार १०० भन्दा बढी कर्मचारीहरू भएका कम्पनीहरूले अब नियमित तलबको लेखा परीक्षा गर्नुपर्नेछ । त्यसको परिणामहरूबारे कर्मचारी र शेयरधारकहरू (शेयरहोल्डर्स) लाई सूचित गर्नुपर्ने छ ।

बरु निजि क्षेत्रमा काम गर्ने महिला र पुरुषकालागि तलब लगभग समान देखियो । तर व्यक्तिगत क्षेत्रहरूका बीचमा केहि महत्वपूर्ण भिन्नताहरू भने रहेका छन् ।

लैंगिक मजदूरी खाली ठाउँ निजी क्षेत्रको लागि समग्र रूपमा लगभग समान रह्यो, तर व्यक्तिगत क्षेत्रहरू बीच महत्वपूर्ण भिन्नताहरू देखिए । आतिथ्य उद्योगको तुलनामा महिलाहरूलाई बैंकिङ र बीमा रोजगारमा पुरुषहरूको तुलनामा थोरै तलब दिने गरेका छन् । सरकारी र स्थानीय प्राधिकरणको रोजगारी क्षेत्रमा चार वर्षको अवधिमा १६ दशमलव ६ प्रतिशत बाट बढेर झन १८ दशमलव १ प्रतिशत पुगेको छ ।

हिजो सोमबार सार्वजनिक गरिएको एफएसओ तथ्यांकले पनि महिलाहरुलाई असफलताको बहाना लगाएर कम तलब दिने गरेको पाईएको छ । उमेर, कार्य अनुभव र शैक्षिक योग्यतामा भिन्नताहरूले अन्तरको अंशलाई व्याख्या गर्न सकिन्छ भन्ने दाबी उनीहरुले गरेका छन् । तर यस्तो कारण स्पष्ठ पार्नै नसक्नेलेपनि महिलालाई कम तलब दिएका छन् । सन् २०१४ मा बिना कारण समान कामकालागि महिलालाई कम तलब दिएको ४२ दशमलव चार प्रतिशत थियो । तर त्यो बढेर सन् २०१८ मा ४५ दशमलव चार प्रतिशत पुग्यो । यसको अर्थ बिना कारणपनि महिलालाई समान कामको असमान ज्याला वा तलब दिने क्रम स्विजरल्याण्डमा झन बढ्दो छ ।

यस्तो घटना प्राय २० जना भन्दा कम रोजगारहरु भएको कम्पनीमा बढि देखिएको छ ।

यसको मतलब निजी क्षेत्रका औसत पुरुष कामदारहरूको लागि अतिरिक्त मासिक तलब ६८४ स्विस फ्र्यांक थप दिनुको कुनै तर्कसंगत आधार छैन । सार्वजनिक क्षेत्रमा झन समग्रमा असमानता देखिएको छ । यो क्षेत्रमा पुरुष र महिला बीचको तलब भिन्नताको अज्ञात घटनाहरू कम देखिए । अर्थात् महिलालाइ कम तलब दिँदा कुनै न कुनै कारण खुलाउने गरेको देखियो । यद्यपि पुरुषहरुलाई औसत मासिक ६०२ स्विस फ्र्यांक दिने गरिएको छ । यसमा खासै विश्वासिलो कारण देखिन्न ।

सर्वेक्षणका अनुसार कम तलब पाउने ६० दशमलव नौ प्रतिशत काममा महिलाहरु छन् । तर यो अनुपात घट्दै गएको छ । सन् २०१८ को तथ्यांक अनुसार मासिक १६ हजार स्विस फ्र्यांक तलब खाने पाँच ब्यक्ति मध्ये चार जना पुरुष हुने गरेका छन् ।