राष्ट्रिय जनगणनामा सहभागि हुन प्रवाशी नेपालीहरुलाई आव्हान

नेपाल सरकारले यस वर्ष देखि राष्ट्रिय जन गणनामा विदेशमा रहेका नेपालीहरुलाईसमेत समेटेकाले यस गणनामा सहभागि हुन गैर आवाशी नेपाली संघ (एनआरएनए) ले प्रवाशमा रहेका नेपालीहरुलाई आव्हान गरेको छ ।

संघले सुरु देखि नै विदेशमा रहेका नेपालीहरुको आधिरिक तथ्यांक संकलन गर्न नेपाल सरकार समक्ष पहल गर्दै आएको थियो ।

हाल गैर आवाशीय नेपाली संघसँगमा आवद्द वा सदस्य बनेका नेपालीको मात्र आधिकारी तथ्यांक संघसित छ । अर्को तर्फ बिदेशिएका नेपालीको सहि तथ्यांक नभरेकाले नेपाल सरकारसितपनि यकिन तथ्यांक छैन ।

नेपाल बाहिर कति नेपाली रहेका छन् भन्ने आधिरिक तथ्यांक नरहेकोले यस जनगणनाले विदेशमा रहेका गैरआवासीय नेपालीहरुको आधिकारीक तथ्यांक प्राप्त गर्न ठूलो सहयोग पुग्ने छ ।

गैर आवाशीय नेपाली संघको ८५ मुलुकमा राष्ट्रिय समन्वय परिषदहरु स्थापना भए पनि किटानीसँग कति नेपाली देश बाहिर छन् भन्ने तथ्याङ्क निकाल्न अहिलेसम्म नसकेको एनआरएनएद्वारा जारि सूचनामा उल्लेख छ ।

अहिले नेपालमा बाह्रौँ जनगणना हुँदै छ । यहि कार्तिक २५ देखि मंसिर ९ गते सम्म हुने यो गणनामा तथ्यांक संकलकहरु प्रत्येक घरमा पुग्नेछन् ।

जनगणना भराउने अधिकारी (गणक) हरुले व्यक्तिगत र पारिवारिक गरी ८० वटा प्रश्नहरु सोध्ने छन् । यसैको आधारमा सरकारले देशको सबै क्षेत्रको गुरु योजनाहरू निर्माण गर्न प्रयोग गर्छ । अबको १० वर्ष यहि तथ्यांक प्रयोग हुनेहुँदा सकेसम्म सबैले सहभागी हुने र सही तथ्याङ्क दिन आवश्यक रहेको भनाई एन आर एन ए को छ ।

सरकारले सोधेको सबै प्रश्नको जवाफ दिंदा आफूलाई पछि केही समस्या पर्छ कि भन्ने शंका पनि केहि नेपालीले गर्ने गरेका छन् । तर गणनामा प्राप्त कुनै पनि विषय सम्बन्धित व्यक्तिको विरुद्ध प्रमाणको रूपमा प्रयोग गर्न नपाउने कानुनी व्यवस्था तथ्यांक ऐन २०१५ ले गरेको हुँदा यो भ्रम रहनु आवस्यक छैन ।

जनगणकालागि भरिने फर्ममा धेरै विषयमा सोधिने प्रश्नहरुमध्ये विदेशमा बस्नेहरुकोलागि पनि एउटा छुट्टै खण्ड राखिएको छ । मुख्य प्रश्नावलीमा परिचयात्मक खण्डबाट शुरू हुन्छ । एउटा खण्डमा अनुपस्थित विवरण राखिएको छ ।

फर्मको प्रश्न नं १६ मा ‘तपाईंको परिवारका कुनै अनुपस्थित सदस्य हाल विदेश गएका छन् ?’ भन्ने राखिएको छ । यो प्रश्नमा ‘छन्’ भन्ने जवाफ दिनेले प्रश्न १७ को जवाफ दिनपर्ने छ । जसमा विदेश जानेको नाम, लिंग, बिदेश जाँदाको उमेर, शिक्षा, कहिले गएको, विदेश जानुको कारण, देशको नाम भर्नपर्ने हुन्छ ।

“यी विवरणहरू सबैले नछुटाई भर्न सकियो भने हामीले अन्दाजमा सधैं ८० लाखभन्दा बढी नेपालीहरु विदेशमा छौं’ मात्रै भनेर अनुमानका भरमा तथ्यांक भनिरहनुपर्दैन । बरु कुन देशमा कति नेपाली छन्, ति के गरेर बसेका भन्ने जानकारिसमेत तथ्याँकले दिनेछ । प्रत्येक गाउँ, टोल, जिल्लाबाट के कति मानिसहरू विदेश गएका छन् भन्ने तथ्याङ्क सजिलै तयार पार्न सकिने छ” अपिलमा भनिएको छ ।

तसर्थ यस जनगणनामा आफ्नो सहि विवरण दिएर सहयोग गर्न एनआरएनए केन्द्रिय कार्यालयले अपिल गरेको छ ।