स्पेनको विश्व तेक्वान्दो च्याम्पियनशिपमा नेपाली रेफ्री प्रथम
वर्ल्ड र्यान्किङ तेक्वान्दोमा प्रथम बनेका दिपेन्द्र तस्विरमा देब्रेबाट दोस्रो
स्पेनमा भएको विश्वस्तरिय (वर्ल्ड र्यान्किङ) तेक्वान्दो प्रतिपर्धात्मक खेलमा नेपाली रेफ्री दिपेन्द्र ढकाल प्रथम भएका छन् ।
विश्वका ८९ वटा देश सहभागि भएको उक्त प्रतिपर्धामा तेक्वान्दोका नेपाली अन्तर्राष्ट्रिय रेफ्री ढकाल प्रथम भएका हुन् ।
स्पेनको आलेकान्ते शहरमा भएको प्रतिस्पर्धामा बिभिन्न महादेशका रेफ्रीहरु सहभागि थिए । ति सबैलाई उछिनेर ढकाल प्रथम बन्न सफल भएका हुन् ।
खेल समापन भैसकेपछि सोमवार आयोजकका तर्फबाट जुरीले दिपेन्द्रलाई सयौं सहभागिकाबिच प्रथम पुरस्कारको घोषणा गर्दा दिपेन्द्र ढकाल हर्षले गदगद बनेका मात्रै थिएनन् उनी चकित बनेका थिए ।
संवन्धित : विश्वस्तरकै अब्बल श्रेणीको नेपाली रेफ्री बन्ने सपना
पुरस्कार पाएका ढकालले यो पुरस्कारले नेपाल, नेपाली खेलाडी र आफ्ना लागिपनि ठूलो अवशर र चुनौति दुबै थपिदिएको बताउँदै नेपालप्लससित भने “त्यति धेरै देश सहभागि थिए । त्यहाँ त पहिले कुन महादेशको रेफ्री भन्नेहुन्छ । त्यसपछि बल्ल कुन देश । पहिले एशियाबाट भन्ने भयो र त्यसपछि एशियाको नेपाल भनेपछि त महादेश र आफ्नै देशकोलागिपनि ज्यादै खुशिको कुरो रह्यो ।”
विश्वभरिबाट आएका तेक्वान्दोका रेफ्री, आयोजक र खेलकुदका उच्च अधिकारीहरुले दिपेन्द्र प्रथम भएपछि बधाई दिंदै नाम टिपेका थिए ।
“आगामी दिनहरुका खेलमा उनीहरुले अब मलाई सिफारिस गर्ने, सम्मेलनहरुमा सहभागि गराउन र खेलका बिभिन्न तालिमहरुकालागि सहुलियत र सुविधाकालागि निम्तो पाउने ढोका खुलेको छ” ढकालले सुनाए ।
दिपेन्द्र ढकालले यस अघिपनि विश्वका विभिन्न तेक्वान्दो प्रतिस्पर्धामा अन्तर्राष्ट्रिय रेफ्रीको भूमिका निभाएका छन् ।
युरोपेली तेक्वान्दो संघ र विश्व तेक्वान्दो संघले विश्वभरिका लागि रेफ्रीहरु छनौट गर्छ । उनी त्यसैको छनौटमा परेका हुन् । छानिएकालाई यस्तो खेलमा रेफ्रीकोलागि बोलाउँछ । उनीहरुले श्रेणी हेर्छन् । कति खेल खेलायो र कति निस्पक्ष तरिकाले खेलायो भन्ने हेरिन्छ । कारवाहिमा परेको वा नपरेको हेर्छ ।
रेफ्री छान्नु अघि विश्व तेक्वान्दो संघको प्रधान कार्यालयको रेफ्री सूची हेर्छन् । त्यसमा राम्रो देखिएपछि युरोपेली तेक्वान्दोले छनौट गर्छ ।
तेक्वान्दोको रेफ्री बन्नकोलागि पहिले त खेलाडीनै हुनुपर्छ । खेल्न छोडेपछि राष्ट्रिय रेफ्रीको परिक्षा पास गर्नुपर्छ । त्यसमा ए, बि, सी तिन श्रेणी हुन्छन् । पहिले सि, त्यसपछि बि र ए मा श्रेणी उक्लिदै जान सकिन्छ ।
सन् २०१२ मा राष्ट्रिय रेफ्री बनेका थिए दिपेन्द्र । सन् २०१८ मा चीनको उसी शहरमा अन्तर्राष्ट्रिय रेफ्रेको परिक्षा दिन गए । नेपालबाट ६ जना गएकोमा उनी मात्रै उत्तिर्ण भएका थिए । अन्तर्राष्ट्रिय रेफ्रीको भूमिका त्यहिंबाट शुरु भयो उनको । त्यो पाएपछि त्यहि चीनमा भएको वर्ल्ड मेट्री गेम पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय रेफ्री थियो उनको पहिलो ।
त्यसपछि सन् २०२० को जनवरीमा जर्मनीको हेमवर्ग गए रेफ्रीनै बनेर । त्यहाँ युरोपेली मुलुकका सबैजसोगरि ३६ वटा जति देशका थिए । त्यसपछि दक्षिण एशियाली खेल सार्कको गेम खलाए । तत्कालै कोरोना महामारी शुरु भएर केहि समय रोकियो । कोरोना महामारीपछि पेरिस आएका थिए, रेफ्री बन्नकालागि ।
फ्रान्समा २१ वटा खेलको जज गरेका थिए उनले । आठ वटा कक्ष थिए । त्यसमा विहान ७ बजेदेखि साँझसम्मै खेल हुन्थ्यो । एउटा खेलको जम्मा ९ मिनेट समय हुन्छ । त्यसमापनि हरेक तिन मिनेटमा एक मिनेट ‘ब्रेक’ हुन्छ ।
नेपाली सेनाको त्रिभुवन क्ल्ब, नेपाल प्रहरी र शसस्त्र प्रहरी बल तिन वटैको अन्तर्राष्ट्रिय तेक्वान्दो रेफ्री उनी एक जना मात्रै हुन्। ति सबैको खेलमा म रेफ्री गर्छन् ।
अन्तर्राष्ट्रिय रेफ्रीको तेस्रो सर्टिफिकेट लिन पनि ४ डानको प्रमाणपत्र हुनैपर्छ । त्यसमा नेपालको मात्रै भएर हुन्न कि कोरियाकोपनि हुनुपर्छ प्रमाणपत्र ।
काभ्रे जिल्ला पनौतिको कुसादेवी हो उनको घर । उच्च स्तरको रेफ्री बन्ने र सन् २०२४ को पेरिस ओलम्पिकमा रेफ्री बन्ने धोको उनले पहिलेदेखिनै साँचेका हुन् । पेरिसको ओलम्पिक खेलमा रेफ्री बन्ने उनको धोको हाल बनेको प्रथम श्रेणीले थप बल प्रदान गर्ने छ । पेरिसमा रेफ्री बनेपछि उनका संभावना धेरै बढेका थिए । किनकि विश्व तेक्वान्दोको रेफ्रीको चेयरमेन, टेक्निकल डेलिगेट्सनै आएको थियो र उनीहरुले राम्रो दिपेन्द्रको प्रशंसा गरेका थिए । दिपेन्द्रको प्रशंसा गर्दै पेरिसको अखवारले उनका बारेमा आलेखनै प्रकाशित गरेको थियो ।
प्रमाणपत्र
प्रमाणपत्र ग्रहण गर्दै दिपेन्द्र
