ईतिहासकै सबैभन्दा आर्थिक संकटमा रेडक्रस

अन्तर्राष्ट्रिय परोपकारी संस्था रेड क्रस आर्थिक हिसाबले ईतिहासकै सबैभन्दा संकटग्रसत अवस्थामा पुगेको छ ।

ईन्टरनेशनल कमिटी अफ रेड क्रस (आइ सि आर सी) ले आफ्नो इतिहासको सबैभन्दा खराब आर्थिक अवस्थाको सामना गरिरहेको उल्लेख गरेको हो ।

यस वर्ष लागत घटाउने उपाय स्वरुप मुख्यालय र विश्वव्यापी प्रतिनिधिमण्डलहरूमा १,८०० कर्मचारीले जागिर गुमाउने छन्, र यसको ३५० विश्वव्यापी साइटहरू मध्ये कम्तिमा २६ बन्द हुने मे २३ मा यसले घोषणा गरेको छ ।

रेड क्रसका जन्मदाता स्विस नागरिक हेनरी ड्युना हुन् । त्यसैले यसलाइ जोगाउन सबैभन्दा बढी स्विस नागरिकहरुनै लागिपरेका छन् । स्विजरल्याण्डको जेनेभा प्रान्तले समस्याग्रस्त रेड क्रसलाई चार करोड स्विस फ्र्यांक सहयोग दिने प्रतिज्ञा गरेको छ। जेनेभामा रेड क्रसको अन्तर्राष्ट्रिय समितिको मुख्यालय छ ।

जेनेभामा रहेको आइसिआरसीले केही समयदेखि ठूलो आर्थिक कोषको समस्यासित संघर्ष गरिरहेको छ। त्यसको नतिजा स्वरूप, यसले विश्वभरका मानवीय कर्मचारी र कार्यालयहरूमा ठूलो कटौती गर्नु पर्छ। यसले ठूला दाताहरूलाई तुरुन्तै आवश्यक रकम उपलब्ध गराउन कदम चाल्न आह्वान गरिरहेको छ ।

जेनेभा सरकारले दिएको एक पटकको आपतकालीन अनुदानले आइसिआरसीलाई अन्तर्राष्ट्रिय मानवीय कानूनको विकास र सम्मानको संरक्षण वा बन्दी र नागरिकको सुरक्षाको लागि समर्थन सुनिश्चित गर्ने निश्चित आवश्यक मिसनहरू पूरा गर्न मद्दत गर्छ ।

जेनेभाको प्रान्तिय सरकारले २०२३ को लागि गरेको यो प्रतिज्ञाले जेनेभामा १६० वर्ष पहिले स्थापना भएको यो मानवीय संस्थालाई सहयोग गर्न अन्य दाताहरूलाई “एक बलियो संकेत” पठाउने आशा गरिएको छ ।

रेडक्रसले विश्वब्यापीरुपमै आर्थिक संकट ब्यहोरिरहेको सार्वजनिक भएलगत्तै विश्वका अन्य मुलुकमापनि आर्थिक कोष जम्मा गर्न बिभिन्न अभियानहरु थालिएको छ । रेडक्रसले विश्वका संघसंस्थालाई आर्थिक सहयोग र अनुदान दिन आग्रह गरेको छ भने स्कूल, विश्वविध्यालय, संघसंस्थाको रोहवर, रेडक्रसका सदस्य र शुभचिन्तकमार्फत् सडक सडकमापनि आर्थिक सहयोगको याचना गर्दै अभियान थालिएको छ । यो अभियान, युरोपका बिभिन्न मुलुकमा शुरु गरिएको छ ।

रेडक्रसले चेतावनी दिएको छ-संस्थाले सन् २०२३ को लागि दुई अर्ब ७९ करोड स्विस फ्र्यांकको इच्छित बजेटमा कमीको सामना गरिरहेको छ। समग्र बजेट सन् २०१२ मा एक अर्ब १८ करोड थियो । तर गत १० वर्षमा लगभग दोब्बर भएको छ।

मार्च ३० मा आइसिआरसीको कार्यकारी बोर्डले यस वर्ष र अर्को सुरुको लागि ४३ करोड फ्र्यांक कटौतीको प्रस्तावलाई अनुमोदन गर्यो।

कोष सङ्कलन विशेष गरी गाह्रो रहेको आइसिआरसीका निर्देशक रोबर्ट मार्डिनीले मार्चमा मिडियालाई बताएका थिए । उनले भनेका थिए “सामान्यतया मानवीय सहायताका लागि थोरै चन्दा उठ्छ र रसिया-युक्रेन द्वन्द्वले विश्वका अन्य भागहरूमा संकट निम्त्याएको पछि रेडक्रसलाईपनि चन्दा दिन बिर्सिएका छन्”।

त्यसो त, विगत एक दशकमा संगठनले लिएको दिशाबाट केही कर्मचारीहरू निराश छन्। जुनको सुरुमा, स्विस पब्लिक रेडियो आरटिएसले आइसिआरसी कर्मचारीहरू मध्ये २,५०० ले आफ्नो क्रोध व्यक्त गर्न संगठनको व्यवस्थापनलाई खुला पत्रमा हस्ताक्षर गरेका थिए भन्दै रिपोर्ट गरेको थियो । उनीहरूले “बजेटरी बहाव” भनेर अघिल्लो कार्यकारीहरूलाई दोष दिएका थिए । तिनीहरूको तर्क छ-आइसिआरसी धेरै ठूलो छ तैपनि यसको मुख्य मिशनलाई गुमाएको छ : द्वन्द्वमा परेका नागरिकहरूको सुरक्षा, कैदीहरूलाई भेट्न दिने ब्यवस्था र हराएको आफन्तहरूलाई पुनर्मिलन गराउने लगायतका काममा चुकेको छ ।

आईसिआरसीको तलबमा आरटिएस अनुसन्धान

स्वीस पब्लिक रेडियो, आरटिएसद्वारा बिहीबार प्रकाशित गरिएको एक अनुसन्धानले आइ सिआरसीका पूर्व शीर्ष अधिकारीहरूले संस्थाबाट कमाएको रकम र उच्च तलब सार्वजनिक गरिदिएको छ ।

पत्रकारहरूले फेला पारेको अमेरिकी कर तथ्यांकले देखाए अनुसार आइसिआरसीका पूर्व अध्यक्ष पिटर मौररले २०१० को दशममा प्रति वर्ष चार लाख ३७ हजार स्विस फ्र्यांकसम्म कमाए । जबकि आइसिआरसीका पूर्व महाप्रबन्धक ईभ्स डाकर्डले वार्षिक तीन लाख ३० हजारवार्षिक तिरेर घर लिए । सन् २०२१ मा आइसिआरसीका अन्य छ जना निर्देशकहरूले दुई लाख ५० हजार फ्र्यांकदेखि दुई लाख ९० हजारको बीचमा वार्षिक तलब प्राप्त गरे । स्विस रेडियोले यि तथ्यांकबारे बुझ्दा आइसिआरसीले यी तथ्याङ्कहरू पुष्टि गर्यो।

आइसिआरसीको मानव संसाधन निर्देशक, क्लेयर स्पेरन्डियोले तलबको बचाउ गरिन् । उनले भनिन् “यो एक संस्था हो जसले उच्च व्यावसायिकता दिएको छ । यसमा २०,००० भन्दा बढी कर्मचारीहरू छन् । दुई अर्ब भन्दा बढीको बजेट छ । त्यसैले हामीलाई हाम्रो व्यवस्थापन कार्यहरूमा उत्कृष्ट प्रतिभा भएका कर्मचारी चाहिन्छ। यसका लागि हामी आकर्षक र प्रतिस्पर्धी हुनैपर्छ, तलब त्यसैको एउटा हिस्सा हो।”

उनले स्विस रेडियो आरटिएसलाई भनिन् “आइसिआरसीले भुक्तान गरेको तलब प्रमुख संयुक्त राष्ट्र एजेन्सीहरूलाई हेर्ने हो भने अरु क्षेत्रका अन्य कर्मचारीहरूको भन्दा औसतमा २० प्रतिशतले कम थियो ।”

आईसीआरसीका पूर्व प्रतिनिधि र ग्रीन पार्टीका सांसद निकोलस वाल्डरले उच्च तलब स्केलको आलोचना गरे: “आईसीआरसी आफ्नो तलबमा बढी नम्र हुनुपर्छ। यसलाई संयुक्त राष्ट्र एजेन्सीहरुसँग भन्दा गैर सरकारी संस्थासँग तुलना गर्न राम्रो हुनेछ। संगठनको विश्वसनीयता यसमा निर्भर गर्दछ, र यसलाई स्विजरल्याण्डले पहिले भन्दा बढी समर्थन गर्न आवश्यक छ।”